عوامل ناپایداری توسعه شهری در ایران

شهر به مفهوم مدرن آن را می توان آیینه تمام نمای گذار جوامع از سنت به مدرنیته دانست و آنچه تحت عنوان مشکلات شهری در جوامع مختلف مطرح می گردد حاصل نوع گذار این جوامع از سنت به مدرنیته و حوادث پس از آن اس ت. هدف این نوشتار بررسی عوامل موثر در ناپایداری توسعه شهری در ایران است و کوشد تا اثبات نماید چگونه شاخص های توسعه و گذار جامعه از سنت به مدرنیته عامل اصلی ناپایداری توسعه شهری در ایران میباشند.این نوشتار یک پژوهش تطبیق ی- تاریخی است.بدین شکل که در یک تحلیل تاریخی مدرنیته و توسعه شهر ایرانی را در قیاس با همان روند در غرب بررسی میکند تا چگونگی شکل گیری شهر مدرن ایرانی و تفاوتهای آن با توسعه شهری در غرب مشخص گردد. شهر مدرن ایرانی تنها حول محور قدرت سیاسی و با الگویی بیرون از خود شکل میگیرد .در واقع بارزترین ویژگیها ی ساختاری شهر ایرانی دولت رانتیر و جامعه مدنی وابسته است. همزمانی دولتسازی با درآمدهای نفتی در ایران سبب خلق دولتی با اختیارات و حجم وسیع ولی طبقات اجتماعی و جامعه مدنی وابسته به ساختار سیاسی گشت.به لحاظ نوع نگرش نیز توسعه شهری در ایران سطحی و فیزیکی شکل میگیرد.این مدل از توسعه شهری سبب خلق نوعی شبه مدرنیسم در ایران شد شد.خصوصیات این شبه مدرنیسم در تمام زمینه ها در شهر ایرانی قابل مشاهده بوده که حاصل آ ن، تضاد و نابرابری در تمامی زمینه ها در شهر است.تغییر در نوع نگاه به مفهوم شهر و شهرنشینی به لحاظ ذهنی و تغییر در شیوه توزیع ابزار قدرت میان جامعه مدنی وحاکمیت سیاسی اصلی ترین راهکار برای رسیدن به توسعه شهری پایدار در ایران است.

کلیدواژه ها:

شهر ، توسعه ، شبه مدرنیسم ، دولت رانتیر ، جامعه مدنی ، نابرابری اجتماعی ، منظر شهری