کاربرد GIS در توسعه و عمران روستایی

تکنولوژی اطلاعات جغرافیایی با گام های سریع و چشمگیری در طول دو دهه رشد یافته است ومطمئنا در قرن حاضر نقشی کلیدی در ابعاد مختلف توسعه ایفا خواهد نمود. روستاها و مناطق کشاورزی کشور به عنوان کانون تولیدغذای کافی و سالم نقش به سزایی در تامین مواد غذایی جمعیت کشور و تحقق اهداف خودکفایی در تولیدات کشاورزی به عهده دارند. تلاش در جهت توسعه پایدار و عمران روستایی علاو.ه بر تحقق موارد فوق، فواید قابل توجهی از قبیل افزایش تولید، اشتغالزایی، مدیریت و کنترل مهاجرت به شهرها و پیامدهای نامطلوب آن، کم کردن اثرات منفی روش های تولید بر محیط زیست و تامین سلامت مناطق روستایی و شهری و ارتقای شاخصهای اقتصادی و زیست محیطی در سطح محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی را به دنبال دارد. برنامه ریزی های مبتنی بر ابزارهای بسیار قدرتمند IT (تکنولوژی اطلاعات) و جنبه هایی از آن مثل سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) علاوه بر برنامه ریزی هدفمند و موثر در استفاده و حفاظت از منابع کشاورزی و طبیعی در مناطق روستایی که در بسیاری از موارد با سایر بخش های صنعتی وش هری، فصل مشترک و اثرات متقابل فراوان دارند، ضمن فراهم کردن موجبات رویکردهای نوین در برنامه ریزی ها و نزدیک کردن فضای اطلاعاتی و تصمیم گیری سیاست گذاران و درگیر کردن بخش های خصوصی و. دولتی در این زمینه، بهینه سازی و صرفه جویی های اقتصادی و اکولوژیک بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت. این گونه برنامه ریزیها، دولتمردان را در ارائه خدمات اثر بخش تر و کاراتر به روستاییان و شهروندان یاری می رساند و طبعا منجر به افزایش بهره وری در حوزه های متعدد می گردد. این طرز تفکر به نوبه خود ابعاد نوینی در رابطه با نیاز به تغییر ابزارهای برنامه ریزی و نیز حمایتهای مالی دولت برای سرمایه گذاری در جهت کاربرد هرچه بیشتر این تکنولوژی و تجاری شدن آن از طریق نمود گسترده در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد می کند. در این مقاله ابتدا به بررسی کاربردهای متعدد GIS در مدیریت و برنامه ریزی جنبه های مختلف مناطق کشاورزی و روستایی، در تولید محصولات و حفاظت از منابع مبتنی بر کشاورزی دقیق و نقش حیاتی GISدر کشاورزی دقیق و سایر موارد توسعه روستایی پرداخته می شود و ضمن اشاره به فصل مشترک آن با توسعه شهری با توجه به تجربه سایر کشورهخا در کاربردسیستمهای GIS در توسعه روستایی، پیشنهاداتی جهت ایجاد سیستمهای پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) مبتنی بر GIS در مقوله توسعه روستایی ارائه می گردد.