نگاهی بر نقش راههای روستایی در دستیابی به توسعه پایدار در مناطق کویری ایران

امروزه صاحبنظران بین المللی بر این اعتقاد هستند که باید جدای از سیاست ها و استراتژی های کلان توسعه، به طور ویژه و مشخص به امر توسعه روستاها و ریشه کنی فقر گسترده ای که بر آنها حاکم است، پرداخت. چرا که کمبود درآمد جامعه روستایی و نیز کمبود امکانات اجتماعی موردنیاز روستاها ازجمله خدمات بهداشتی، آموزشی، بیمه و تامین اجتماعی، خطوط ارتباطی، امنیت، آب آشامیدنی، سوخت، برق و... واقعیتی عریان و ملموس است. در مقابل هم، اگرچه بسیاری از دولت ها، برنامه های گسترده و پرهزینه ای را برای بهبود این زیرساخت ها انجام داده اند، اما شواهد نشانگر آن است که این امر به تنهایی نتوانسته است معضلات زندگی روستایی را حل کرده و آنان را از فقر برهاند و سیل مهاجرت از روستا به شهر را کاهش دهد. فرار از این شرایط، توجه عمومی به توسعه پایدار در روستاها و همکاری و همیاری عوامل دولتی و غیردولتی را در کنار مردمان جوامع روستایی طلب می کند. راه روستایی یکی از مهمترین خدمات زیربنایی است که نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق روستائی ایفاء می کند، به طوری که از آن به عنوان شریان حیاتی هر منطقه یاد می کنند.جاده ها علاوه بر حمل تولیدات زراعی، عامل اصلی جابجائی مسافران و پیوند دهنده مناطق روستائی و شهرها می باشند. راهها باعث کاهش زمان حرکت و کاهش قیمت تمام شده کالاهای تولیدی می شوند. احداث راههای مواصلاتی اعم از آزادراه ها، بزرگراه ها،راه آهن و... یکی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی در منطقه وجود شبکه حمل و نقل و جاده های ایمن و مناسب برای دسترسی و ارتباط با سایر مراکز مهم کشور است که به گفته بسیاری از کارشناسان تاثیر این عامل بر رشد و گسترش سایر عوامل توسعه انکارناپذیر می باشد و زمینه توسعه از جهات مختلف را فراهم می آورد. در این مقاله، به بیان نقش و جایگاه ایجاد راهها در توسعه کشاورزی و روستایی و بیان تجارب کشورهای موفق در این زمینه و ارائه راهکارهای آن به ویژه در شرایط کشور ایران می پردازد و در پایان به نتیجه گیری از موارد ذکر شده درکشورهای گوناگون جهان و بیان توصیه های کاربردی در شرایط کشور ایران زمین می پردازد.

کلیدواژه ها:

راه ، روستا ، کشاورزی ، توسعه ، ایران