اثرات فرسایش بادی بر مناطق خشک و نیمه خشک

فرسایش بادی به عنوان عامل اصلی فرسایش خاک در مناطق خشک کویری و صحرایی با انتقال دانه های میکروسکوپی به داخل جو باعث آلودگی هوا و محیط زیست می گردد. همچنین بستر تولید در بخش کشاورزی یعنی خاک حاصلخیز سطحی را از بین برده و بر منابع و زیر ساختهای دیگر بخشهای اقتصادی نظیر بخشهای صنعت و خدمات نیز خسارت وارد می نماید. طوفانهای حاصل از تند بادهای با سرعت بیش از آستانه فرسایش، ذرات خاک با اندازه های مختلف را از بستر خود جدا کرده و به صورت جهش، خزش و یا تعلیق به حرکت در آورده و به نقاط دوردست حمل می کند. بروز این پدیده در مناطق برداشت، ایجاد فرسایش خاک و در نقاط دیگر متناسب با قدرت و سرعت باد سبب انباشت، یا ترسیب ذرات می گردد. اصولاً باید در مراحل اولیه یا شروع فرسایش بادی به مقابله با آن پرداخت،‌ زیرا با گذشت زمان شدت فرسایش و وسعت منطقه افزایش یافته و کنترل و مهار آن مشکل می گردد. در این مطالعه سعی شده است فرآیند فرسایش بادی در منطقه کویر مرکزی ایران (یزد – بهادران) از جهت عوامل موجود و موثر در کیفیت و شدت آن بررسی و ارزیابی گردد. جهت ارزیابی شدت و میزان فرسایش بادی منطقه طرح از مدل Irifr E.A استفاده شده است. شناخت دینامیک و نحوه حرکت ماسه های روان برای پیش بینی فر آیند های حال، گذشته و آینده و همچنین برنامه ریزی صحیح ومناسب کنترل فرسایش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی و آنالیز بادهای منطقه، مکان یابی مناطق برداشت، بررسی رخساره های مختلف از لحاظ قرار گرفتن در مناطق برداشت، حمل و رسوب، تعیین کانونهای بحرانی فرسایش بادی، برآورد سرعت آستانه فرسایش بادی در رخساره های مختلف پرداخته شده است. از عوامل مهم در تشدید فرسایش بادی می توان به خشکسالی های اخیر، افت سفره های آب زیر زمینی و ... اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

فرسایش بادی ، مدل Irifr E.A ، یزد