پوشش جنگلی جوامع ارس و رابطه آن با سازندهای زمین شناسی در کوهستان هزار مسجد (مطالعه موردی: سامان عرفی کانی منی، چراغ و تولاخه)

درختان ارس در اکثر ارتفاعات داخلی ایران به صورت پراکنده مشاهده می شوند که همراه تعدادی از گونه های درختی و درختچه ای دیگر نظیر، شیرخشت، پلاخور، رامنوس، نسترن، زرشک، آلبالو وحشی و... تشکیل جوامع با ارزشی داده که نقش ارزنده ای در حفظ آب و خاک این مناطق دارد. تحقیق حاضر ارتباط میان درصد تاج پوشش و حضور گونه های چوبی موجود در جوامع ارس را با هر یک از سازندهای زمین شناسی موجود در سامان های عرفی کانی منی، چراغ و تولاخه (به مساحت 895 هکتار) در حوضه آبخیز تیرگان در جنگل های هزار مسجد مورد بررسی قرار می دهد. تعداد 35 پلات 50 ×20 متر به همراه ترانسکت های 300 متری به طور سیستماتیک- تصادفی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین حضور گونه های چوبی در تمام سازندها مربوط به گونه ارس بوده است (با غلبه بیش از 93 درصد). بیشترین درصد تاج پوشش درختی و درختچه ای در سازند شوریجه (13.83%) و کمترین آن در سازند مزدوران (9.89%) به ثبت رسید. نتایج این تحقیق رابطه درصد تاج پوشش بیشتر با دوری از اراضی روستایی و صعب العبور بودن سازندها را اثبات می نماید. پیشنهاد می شود تغییراتی در مشاغل روستاییان (از دامداری به مشاغل با منابع درآمدی بهتر) صورت گیرد و سطوح بیشتری از این جنگلها جهت حفظ بقای آنها قرق اعلام شود.

کلیدواژه ها:

ترانسکت ، گونه ارس ، جوامع همراه ، سازند شوریجه ، رخنمون سنگی ، درصد تاج پوشش