واکاوی طوفانهای گرد و غبار سال 2008 در جنوب و مرکز ایران

با توجه به قرار گرفتن ایران درکمربند بیابانی جهان، بی نظمی های بارش، خشکسالی های متعدد و ضعف و زوال پوشش گیاهی، طوفان های گرد و غبار یکی از مهمترین مخاطرات محیطی هستند که همه ساله سبب بروز خسارت های فراوانی در بخش های مختلف زیست محیطی و عمرانی می گردد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر واکاوی اقلیمی طوفان های گرد و غبار حادث شده در نواحی جنوبی و مرکز ایران در سال 2008 می باشد. بدین منظور از داده های هواشناسی و داده های سینوپتیکی جو میانه و بالا استفاده شده است. بررسی داده های پایگاه گردشی زمینی نشان می دهد که سال 2008 از نظر کاهش میدان دید و دوام روزهای همراه با گرد و غبار، دارای یکی از شدیدترین طوفان های گرد و غبار در منطقه بوده، به طوریکه ماه ژوئن با میدان دید کمتر از 1000 متر شدیدترین ماه گرد و غباری را در اکثر ایستگاه های مطالعاتی به همراه داشته است، همچنین در مجموع در سال 2008 تعداد 873 روز گرد و غبار با منشأ خارج از ایستگاه در منطقه مورد مطالعه رخ داده است که ایستگاه سینوپتیکی فسا با 103 روز در سال 2008، بیشترین تعداد روز گرد و غباری با منشأ خارج از ایستگاه را داشته است. درمقابل ایستگاه های سیرجان، گلپایگان و کاشان در سال 2008 هیچ گرد و غباری نداشته اند. نتایج پایگاه گردش جو میانه و بالا نشان می دهد که در ژوئن 2008 با حاکمیت یک مرکز کم فشار قوی در شرق ایران و پرفشار در شمال آفریقا، بادهای غربی ایجاد شده و باعث ورود گرد و غبار حداکثری به منطقه شده اند. در مجموع نتایج این پژوهش بیانگر این مطلب است که با بررسی همزمان اندازه گیری های زمینی و الگو های جوی می توان طوفان های گرد و غبار را در یک مقیاس جامع بررسی کرد و به راهکارهایی در جهت مقابله با این پدیده دست یافت

کلیدواژه ها:

گردوغبار ، واکاوی اقلیمی ، مرکز و جنوب ایران