آمایشسرزمین راهکاری مناسب برای مقابله با خطر بیابانزایی در حوزه های آبخیز

آمایش سرزمین علمی است که با توجه به ویژگی های اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی- اجتماعی آن، نوع تنظیم رابطه بین انسان، فضا و فعالیتهای انسان در » استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. آمایش سرزمینتعریف می شود.در شرایط کنونی، تخریب سرزمین 11 معضل محیطی مهمی بشمار میرود. این مشکل نه تنها در « فضا نواحی خشک و نیمه خشک، بلکه در بعضی قسمتهای نواحی نیمه مرطوب نیز دیده میشود. بیابانزایی باعث کاهش ونابودی استعداد بیولوژیکی زمینهای مزروعی میگردد. مقابله با پدیده بیابان زایی نیازمند یک برنامه جامع استفاده از سرزمین(آب وزمین)می باشد،که در آن کاربری ها در یک چارچوب مشخص بصورت منطقی و متناسب با توان محیطانتخاب شود.یکی از راهکارهای مناسب جهت مقابله با پدیده بیابان زایی تدوین برنامه های مدیریتی برای سرزمیناست. ارزیابی و طبقهبندی توان توسعه آبخیز کوهدشت، از طریق مقایسه ویژگیهای اکولوژیکی هر واحد زیستمحیطی با مدل اکولوژیکی کاربریها انجام شد. ویژگیهای اکولوژیکی پایدار و ناپایدار هر واحد زیستمحیطی شامل، مساحت،ارتفاع و .... جهت جغرافیایی شیب، خاک (بافت، حاصلخیزی،زهکشی، عمق)، زمین شناسی (سنگ مادر)، پوشش گیاهی (تیپ گیاهی، درصد تراکم)، آب و هوا (بارندگی، دما و تیپ اقلیم به روش دمارتن) و منابع آبی (سطحی، زیرزمینی) و کاربری فعلی وارد گردید. برای واحد های زیست محیطی نیز ارزیابی توان اکولوژیکی برای کاربریهای کشاورزی، مرتعداری، جنگلداری، توریسم گسترده،توسعه شهری،آبزی پروری و حفاظت صورت پذیرفت و با تلفیق ارزیابی با نیاز اقتصادی و اجتماعی منطقه، کارآمایش سرزمین حوضه به پایان رسید علاوه بر ویژگیهای اکولوژیکی ذکر شده نقشه خطر بیابانزایی نیز بعنوان یک لایه اطلاعاتی در مدلها لحاظ شد.با توجه به نقشه خطر بیابانزایی که با استفاده از روش ICD برای حوضه آبخیز کوهدشت انجام شد، سه کلاس ، بیابانزایی با شدت زیاد ، متوسط و کم بدست آمد.با دخالت دادن نقشه خطر بیابانزایی در نقشه آمایش(اولویت کاربریها) دو سناریوی مدیریتی با محوریت های توسعه کشاورزی ،مرتعداری و دامپروری برای سناریوی اول و صنعت گردشگری و توسعه شهری برای سناریوی دوم جهت مدیریت بهینه آبخیز و جلو گیری از گسترش خطر بیابانزایی تدوین گردید

کلیدواژه ها:

آمایشسرزمین ، بیابانزایی ، روشICD)/حوزه آبخیز ، کوهدشتلرستان