بررسی وضعیت پوشش گیاهی مراتع کوهستانی شهرستان پیرانشهر آذربایجان غربی با تکیه برعوامل زیست محیطی و توسعه پایدار

فلور غنی ایران یکی از جذابترین پوششهای گیاهی در بین کشورهای جنوب غرب آسیا است، که به دلیل وسعت زیاد، تنوع اقلیمی وتوپوگرافی ویژه آن است. همچنین پوشش گیاهی هر منطقه یکی از مهمترین پدیدههای نمود سیمای طبیعت بوده و بهترین راهنمایقضاوت در باره علوم بوم شناختی آن منطقه است زیرا حضور گیاهان در بلند مدت کلیه شرایط و رخدادهای را تحمل کرده و با تنش- های زیست محیطی سازگار شدهاند. لذا اکوسیستم مرتعی شهرستن پیرانشهر با وسعت 842 هکتار جهت مطالعه پارامترهای پوشش گیاهی انتخاب گردید. بطور کلی منطقه مورد مطالعه از سه رویشگاه کوهستانی، تپه ماهور، اراضی زراعی تشکیل یافته و تیپ کلی رویشگاه کوهستانی و تپه ماهورهاAstragalus carduchorum- Hordumbulbosum- Agropyron trichophorum بوده و 109 گونه گیاهی همراه این تیپ بوده و این تعداد مربوط به 79 جنس، 23 خانواده می باشد. 15 گونه مربوط به گیاهان خوش خوراک کلاس׀ و 5 گونه مربوط به گیاهان نیمه خوش خوراک کلاس ׀׀، 89 گونه مربوط به گیاهان غیر خوش خوراک کلاس ׀׀׀ تعلق دارد. این تعداد گونه غیر خوش خوراک اکثرا جزو گیاهان داروئی و گیاهان عسل خیز و شهدزا می باشد پوشش گیاهان بوته ای و علفی 35 % و درختان و درختچه ها 10 % می باشد و 55 % مربوط به خاک لخت و سنگ و سنگریزه است. این واقعیت نشان دهنده این است که چون منطقه دارای مدیریت چرایی نبوده و دام ها بی موقع و زودرس در منطقه حاضر می شوند و گونه های گیاهیخوشخوراک در پناه گیاهان بوته ای خاردار مجبور به حفظ بقای خود هستند و همچنین بهره برداری غیر صحیح از معادن منطقه باعث شده که سنگ نگهدارنده خاک از منطقه حذف شود و خاک بدون حفاظ با بارندگی های شدید به میان دره ها سرازیر می شود. بطور کلی چرای دام بی موقع و زودرس از یک طرف و بهره برداری غیر اصولی بهره برداران منطقه از سوی دیگر باعث شده که خاکعاری از پوشش باشد و گونه های گیاهی خوشخوراک در معرض انقراض باشند و خاک ارتفاعات بالا به پایین دست ها سرازیر شود و گیاهان خوشخوراک جای خود را به گونه های مهاجم و غیر خوشخوراک بدهند.

کلیدواژه ها:

پوشش گیاهی ، چرای دام ، توسعه پایدار