روابط بین عملکرد و و برخی صفات زراعی در لوبیا تحت شرایط نرمال و تنش خشکی با استفاده از تجزیه به عامل ها

لوبیا به عنوان یکی از منابع تأمین غذای انسان دارای پروتئین در حد بالا، فسفر، آهن، ویتامین B و فیبر بوده و فاقد کلسترول می باشد. به منظور بررسی روابط بین عملکرد و صفات زراعی در لوبیا تحت شرایط نرمال و تنش خشکی سی ژنوتیپ لوبیا مورد ارزیابی قرار گرفتند. مواد ارزیابی در دو ازمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. بذور هر ژنوتیپ بر روی سه خط به طول یک متر کشت شد. فواصل بوته ها روی ردیف 10 سانتی متر بود. صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته، عرض برگ، طول برگ، طول غلاف، عرض غلاف، وزن صد دانه، ضخامت بذر، عرض بذر، طول بذر و تعداد دانه در غلاف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس در شرایط نرمال و تنش دلالت بر وجود تفاوت معنی دار بین ارقام از حیث اکثر صفات مورد مطالعه داشت. اثر متقابل ژنوتیپ و محیط برای صفات عرض برگ، طول غلاف، وزن صد دانه ضخامت بذر و عرض بذر معنی دار بود. در شرایط نرمال تجزیه به عامل ها چهار فاکتور استخراج نمود که 68 درصد از واریانس داده ها را توجیه نمودند. واریانس توجیه شده توسط هر کدام از این عامل ها به ترتیب 23 ، 18 ، 15 و 11 درصد بود. عامل اول با صفات عملکرد دانه، طول غلاف و تعداد دانه در غلاف همبستگی نشان داد که که به نام فاکتور عملکرد و خصوصیات غلاف نام گذاری شد. عامل دوم با صفات عرض بذر و طول بذر ضریب عاملی بالایی داشت و به نام خصوصیات بذر نامگذاری شد. عامل سوم با صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه و ضخامت بذر همبستگی نشان داد و به نام عامل وزن صدد دانه نامگذاری شد. عامل چهارم با صفات عرض بذر، طول برگ و عرض غلاف همبستگی بالایی داشت و به نام خصوصیات برگ نامگذاری شد. در شرایط تنش خشکی نیز چهار عامل استخراج گردید که در مجموع 72 درصدد از واریانس داده ها را توجیه نمودند. عامل اول در رابطه با صفات عملکرد دانه، طول غلاف و تعدداد دانه در غلاف از ضریب عاملی بالایی برخوردار بود و به نام عامل عملکرد دانه نامگذاری شد. عامل دوم با صفات ارتفاع بوته، وزن صد دانه و طول بذر همبستگی نشان داد و به نام عامل وزن صد دانه نامگذاری شد. عامد سوم بدا صفات عرض برگ، طول برگ و عرض غلاف همبستگی داشت و به نام خصوصیات برگ نامگذاری شد. عامل چهدارم با صفات ضخامت بذر و عرض بذر همبستگی داشت و به نام عامل خصوصیات بذر نامگذاری شد.

کلیدواژه ها:

لوبیا ، تنش خشکی ، تجزیه به عامل ها