بازشناسی نقش امام زاده ها در هویتشهرها و روستاها ایران نمونه موردی: سید جلال الدین اشرف

هویت سکونتگاه ها می تواند براساس امامزاده ها به عنوان قلب تپنده شهرها و روستاها مطالعه شود. امامزاده ها به عنوان مرکزی مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، نقش مهمی در هویت شهرهای ایرانی دارند. این فضاها ضمن داشتن مرکزیت در استخوان بندی شهرهای ایرانی، بستر رویدادها و حیات فرهنگی اجتماعی شهروندان در مناسبت ها و ایام خاص می باشند. امامزاده ها به عنوان حرمی امن، محبوب و پایدار، با تاریخ شهرها گره خورده و درتحولات شهری نقشی کلیدی و جهت دار داشته اند. این مراکز ضمن به عنوان عنصری ساختاری درهویت شهر مربوطه دارند، بر هویت شهرهای پیرامونی نیز تاثیر گذاشته و به عنوان قطب فرهنگی اجتماعی و گردشگری مذهبی نقش افرین اند. این امامزاده ها ضمن تداوم حیات پایدار از طریق آیین زیارت، در مناسبت های خاص به کانون برگزاری آیین ها و سنت های دینی و مذهبی به ویژه جشن ها، اعیادو عزاداری های تبدیل می شوند. از این رو مقاله حاضر به بازشناسی جایگاه و اهمیت بنیادین امامزاده ها در هویت شهرها و روستاهای ایرانی می پردازد. به طور کلی امامزاده ها نقش وحدت آفرینی در ساختار فرهنگی، اجتماعی و کالبدی دارند. در بعد فرهنگی و اجتماعی جاذب افراد و گروه های جامعه در فضایی واحد و القای حسب حال مذهبی و روحانی، نماد پایدار فرهنگی و بستر بی بدیل نمایشگر هویت اجتماعی محسوب می شوندک این امر باعث پایداری فرهنگی و اجتماعی شهرها گشته و موجبات تقویت امنیت روانی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را فراهم می آورند. در بعد کالبدی، امامزاده ها در نقاط کلیدی و ساختاری شهرها و روستاها قرار دارند. در این راستا ارتباط و اتصال فضاهای امامزاده با اجزا و عناصر پیرامون خود به ویژه شبکه معابر و مسیرهای اصلی و فرعی، مساجد، بازارها و محله های پیرامونی، حائز اهمیتی قابل توجه در طراحی شهری سکونتگاه های مذکوراست. همچنین گنبد، مناره ها و ورودی های امامزاده ها با قرار گرفتن درخطوط دید عابران وساکنان و تشکیل محورهای دید راهبردی، خط آسمان زیبا و منظر شهری خاطره انگیزی را در شهرهای مربوطه ایجاد می کنند. در نمونه موردی امام زاده جلال الدین اشرف، پیوند این مجموعه بازندگی شهری، امیختگی امام زاده با بافت پیرامون، تکیه و فعالیت های پویایی متنوع پیرامونی قابل ملاحظه است.

کلیدواژه ها:

امام زاده ها ، هویت شهری ، وحدت ، کانون فرهنگی اجتماعی ، ساختار کالبدی ، امام زاده جلال الدین اشرف