بررسی ناخالصی های هالیت موجود در یال شرقی گنبد نمکی منگرک ومقایسه آن با استانداردهای نمک طعام جهت مصرف انسان

گنبد نمکی منگرک با مختصات نقطه مرکزی ″ 1024دقیقه و 52درجه طول شرقی و 13ثانیه و 45دقیقه و 28درجه عرض شمالی درجنوب غربی ایران، در استان فارس، در 90 کیلومتری جنوب شرقی شیراز و 14 کیلومتری جنوب غربی شهر فیروزآباد واقع شدهاست. این گنبد یکی از 200 گنبد نمکی موجود در زون ساختاری زاگرس چین خورده است که متعلق به سری هرمز با سن پروتوزوییک پسین – کامبرین پیشین می باشد. راه دسترسی به این گنبد از مسیر جاده فیروز آباد – فراشبند امکان پذیرمیباشد. هالیت یا نمک طعام به واسطه مزه شور و استفاده به عنوان طعم دهنده مواد غذایی، شناخته شده ترین نمک می باشد،از دیگر موارد استفاده هالیت می توان به کاربرد در: صنایع شیمیایی، دارویی، غذایی، جلوگیری از فساد موادغذایی و ... اشاره کرد. عمده ترین ناخالصی موجود در هالیت، سولفات کلسیم ( نامحلول در آب) و فلزات سنگین می باشد.هدف از این پژوهش، بررسی میزان ناخالصی های موجود در کانی هالیت، در یال شرقی گنبد نمکی منگرک و مقایسه آن با استانداردهای نمک طعام جهت مصرف انسان می باشد، بدین منظور، 7 نمونه از کانی هالیت، از یال شرقی این گنبد نمونه برداری و جهت انجام آنالیزهایXRD و XRF به آزمایشگاه کانساران بینالود تهران فرستاده شد. براساس نتایج حاصل از آنالیز XRD نمونه ها، ناخالصی های موجود در کانی هالیت شامل: کانی های ژیپس، انیدریت، دولومیت، کلسیت، کوارتز، مسکوویت و ایلیت می باشد. همچنین برا ساس نتایج حاصل از آنالیز XRF و مقایسه آن ها با استانداردهای نمک طعام، عناصر Pb و Cu ، As دارای مقادیر بالاتر از استاندارد و سمی و مضر جهت مصرف انسان می باشد. همچنین براساس استاندارد ملی نمک طعام، حداقل درصد خلوص نمک طعام، 99.2 درصد می باشد در صورتی که میانگین درصد خلوص نمک در منطقه مورد مطالعه، 91.33 درصد و کمتر از استاندارد می باشد، بنابراین با توجه به وجود ناخالصی های مذکورحاصل از آنالیزهای XRD و XRF نمونه ها و همچنین پایین تر بودن درصد خلوص نمک نسبت به استاندارد، نمک منطقه مطالعاتی جهت استفاده انسان به عنوان نمک طعام مناسب نمی باشد.

کلیدواژه ها:

زاگرس چین خورده ، سری هرمز ، گنبد نمکی منگرک ، هالیت