بررسی وضعیت مدیریت پسماند های الکترونیکی در دنیا و ایران

سابقه و اهداف: امروزه پسماندهای الکترونیکی بیشترین رشد را در دنیای صنعت دارا می باشند. این پسماندها حاوی بیش از 60 نوع ترکیب شیمیایی، فلز و شبه فلز می باشند که بعضی خطرناک، بعضی ارزشمند و بعضی شامل هر دو گروه می باشند.آلاینده های محیطی موجود در آنها شامل سرب، استرانسیم، جیوه، کادمیوم، نیکل، دی فنیل اترهای پلی برومینه (PBDEs )، بی فنیلهای پلی کلرینه(PCBs) می باشند. لذا با توجه به اهمیت این پسماندها تحقیق حاضر در صدد بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای الکترونیکی در دنیا و ایران می باشد.روش بررسی: این مطالعه به صورت مروری با بررسی مقالات و گزارشات مربوط به وضعیت مدیریت پسماندهای الکترونیکی در دنیا و ایران در پایگاه های داخلی از جمله ایران مدکس (Iran medex) ، ایران داک(Iran doc) ، و SIDو پایگاه های اطلاعاتی خارجی از جمله SCOPUS،Sciencedirect، Google Scholar و دیگر پایگاه های علمی و اطلاع رسانی انجام گرفته است.یافته ها: کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده پسماندهای الکترونیکی در جهان می باشد. در خاورمیانه سریعترین بازار مصرف پسماندها ی الکترونیکی نیز مربوط به ایران می باشد. سرانه تولید این زباله ها در دنیا از 200 گرم تا 14 کیلوگرم متغیر است. پسماندهای الکترونیکی حاوی آلاینده های محیطی از جمله سرب، استرانسیم، جیوه، کادمیوم، نیکل، دی فنیل اترهای پلی برومینه (PBDEs )، بی فنیلهای پلی کلرینه(PCBs) می باشند، که اثرات زیان آوری روی محیط زیست و سلامتی انسان می گذارند. روشهای مختلفی از قبیل سوزاندن، دفن و بازیافت این نوع پسماند وجود دارد که هریک مشکلات خاص خود را دارا می باشند، از جمله روش سوزاندن منجر به تولید دی اکسین ها، فورانها، هیدروکربنهای آروماتیک چند هسته ای(PAHs)، هیدروکربنهای آروماتیک چند هالوژنه (PHAHs)و هیدروژن کلراید می گردد. بحث و نتیجه گیری: در مجموع با توجه خصوصیات فیزیکو شیمیایی ویژه این نوع پسماند، بهترین راهکار جهت کاهش عوارض زیست محیطی و بهداشتی آن بازیافت اصولی آن می باشد. علاوه بر این تولید محصولات الکترونیکی با سموم کمتر از جمله اقدامات مدیریتی مؤثر محسوب می گردد..

کلیدواژه ها:

پسماند های الکترونیکی ، مدیریت ، ایران