محیط زیست 21

ضرورت ارتقای آگاهی افکار عمومی از معضلات محیطزیست، در 1972 از کنفرانس استکهلم کشور سوئد آغاز گردید و با رخدادهای انفجار مخزن کارخانه یونیون کارباید در بوپال هندوستان، فاجعه نیروگاه چرنوبیل بلاروس، و سیل های 1988 در حوضه رودخانههای کشور چین به اوج رسید. کتب متعددی منتشر شده ‌است تا راه‌های برون‌رفت از این رخ‌دادهای دهشتناک را ترسیم کنند. لستر براون از جمله نویسندگانی ای است که با انتشار سری کتب پلن بی روند جهانی این رویداد‌ها را برای مردم و مسئوولان کشورها ترسیم می نماید و متعقد است که برای رهایی از وضع کنونی نباید به اقتصاد قدیم بازگشت و به دامان طبیعت پناه برد، بلکه اقتصادی جدید که در آن محیط‌زیست حفظ می‌شود، از دل همین اقتصاد باید به وجود آید و جوانه‌های آن اکنون روئیده و تا یک و دو دهه آینده این جوانه‌ها رشد خواهند کرد و تمام جهان را فرا خواهند گرفت (1). ولی نگارنده این سطور، در واپسین سال‌های هزاره دوّم (1998 میلادی/1378 شمسی) با انتشار کتاب رویکردهای ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی در قرن 21 ، روند تحوّلات مختلف، از جمله ‌محیط‌زیست در قرن 21 را ترسیم کرده است (2) و راه برون رفت از معضلات محیط‌زیست را تبیین راهبردها و رویکردهای تحقیق و آموزش و روش‌شناسی تولید علم زیست‌محیطی متناسب با هزاره سوم می‌داند که می‌باید براساس بوم فنی و معرفتی هر کشور باشد تا بیش از پیش دست‌اندرکاران را به درک هرچه عمیق‌تر تحوّلات محیط‌زیست برای چگونگی حفاظت از آن راهبری نماید. به همین منظور دستاوردهای دو دهه تلاش نظری و عملی پژوهش، آموزش و روش‌شناسی تولید علم محیط‌زیست، برای درک بهتر و صیانت از آن با کمک الهیات محیط زیست، در این مقاله تبیین می‌گردد.

کلیدواژه ها:

محیط زیست ، قرن 21 ، راهبردها و رویکردها ، الهیات محیط زیست