ارزیابی حریم کیفی آبخوان نسبت به کاربری کشاورزی و شهری با استفاده از مدل های رتبه دهی توصیفی (مطالعه موردی آبخوان رودخانه شور، دشت لنجانات اصفهان)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 475

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EICONF04_104

تاریخ نمایه سازی: 20 آبان 1397

چکیده مقاله:

تعیین حریم کیفی منابع آب نگرشی ساختاری و راهبردی محسوب می گردد که در سطوح کلان مدیریت منابع آب کشور برای حفاظت و بهره برداری پایدار از این منابع حیاتی مطرح گردیده است. آبخوان روخانه شور در جنوب غربی استان اصفهان قرار دارد. مدیریت منابع آب در این محدوده بیشتر از طریق آبهای زیرزمینی است. با توجه به شرایط هیدرولوژیکی و زمین شناسی منطقه و تاثیر منابع آلاینده حاصل از اراضی کشاورزی، صنعت و فاضلاب شهری بر منابع آب زیرزمینی، میزان آسیب پذیری طبیعی آبخوان با مدلهای DRASTIC و CD ارزیابی و با تلفیق آلاینده نیترات در سطح آبخوان به حریم کیفی تبدیل شد. مدل DRASTIC از هفت ویژگی طبیعی آبخوان شامل عمق تا سطح آب زیرزمینی، تغذیه، محیط آبخوان، خاک، توپوگرافی، تاثیر ناحیه غیر اشباع و هدایت هیدرولیکی آبخوان تشکیل شده است. در مدل CD علاوه بر هفت پارامتر مدل DRASTIC ، تاثیر کاربری اراضی نیز در نظر گرفته شده است. لایه ها پس از رتبه دهی و وزن دهی در محیط ArcGIS با یکدیگر ترکیب شدند و میزان آسیب پذیری آبخوان با دو مدل تعیین گردید. بر طبق نتایج، میزان آسیب پذیری با شاخص DRASTIC بین 87 تا 157 و با شاخص CD بین 84 تا 189 ارزیابی گردید. به منظور واسنجی شاخصها از آلاینده نیترات که گویای آلودگی حاصل از کشاورزی و فاضلاب است، استفاده شد، میزان همبستگی پیرسون بین مدل DRASTIC و CD با نیترات به ترتیب 27 و 31 درصد تعیین شد. با توجه به همبستگی پایین مدلهای آسیب پذیری با آلاینده نیترات، آزمون رتبهای ویلکاکسون برای اصلاح رتبه در مدل DRASTIC به کار رفت. بعد از اصلاح رتبه پارامترهای عمق، تغذیه، محیط آبخوان و هدایت هیدرولیکی، لایه ها مجددا ترکیب شدند. شاخص بدست آمده به دلیل در نظر گرفتن شرایط آلودگی در واقع حریم کیفی آبخوان است که با آلاینده نیترات 67 درصد همبستگی داشت. بر طبق نقشه حریم کیفی میزان آسیب پذیری و آلودگی آبخوان از مرکز به سمت شمال آبخوان زیاد و بسیار زیاد است. علت این امر شرایط طبیعی آبخوان از جمله شیب هیدرولوژیکی و تراکم زمینهای کشاورزی و شهری در این محدوده است.

نویسندگان

نویده نجف پور

دانشجو دکتری مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

زهرا مسماریان

کارشناس ارشد منابع آب، شرکت آب منطقه ای اصفهان

نیاز وحدت پور

کارشناس ارشد محیط زیست، شرکت آب منطقه ای اصفهان

حسن ترابی پوده

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان