در جستجوی چارچوبی برای چابک سازی منابع انسانی

هزاره سوم، عصر تغییرپذیری شتابنده، با سرعت هرچه بیشتر و با دستاوردهای شگفت انگیز در علم و فناوری به پیش می رود. در این وادی مدیریت کسب و کار نیز با انبوهی از عوامل غیر قطعی و نااطمینانی های محیطی مواجه است. رویکردهای مختلف تولید مثل تولید انبوه، تولید منعطف، تولید ناب نتوانسته پاسخ مناسبی برای تولید و مهندسی صنایع در دهه اخیر باشد.براین اساس منابع انسانی که شریان زندگی را در تمامی این رویکردهای تولید در دست دارد نیز دچار تغییر خواهد شد. رویکرد چابک در تولید با نگرشی متفاوت و کامل تر از رویکردهای پیشین تولید، سعی دارد تا ضمن سرعت بخشیدن به پاسخگویی های محیطی و خلق نمودن روش های جدید، ثبات نسبی را در محیط برقرار سازد.لازمه محقق شدن این رویکرد، ایجاد زیرساخت های لازم برای چابک شدن منابع انسانی و پیدایش قابلیت های خاصی در منابع انسانی است. تواناسازهای چابکی نیروی انسانی بدنبال افزایش و تقویت چابکی هستند و قابلیت های چابکی نیز منابع انسانی را به داشتن توانمندی های خاصی ملزم می سازند.در این پژوهش پس از بررسی و مطالعه پژوهش های پیشین و مطالعات انجام شده، مهمترین عوامل و مولفه های مرتبط با تواناسازهای چابکی نیروی انسانی و قابلیت های چابکی نیروی انسانی، مورد شناسایی قرار گرفتند. و مدل اولیه ای را بوجود آوردند که متکی بر نظریات نظریه پردازان چابکی تولید و چابکی نیروی انسانی بود. سپس از طریق روش دلفی نخبگان و با نمونه گیری قضاوتی و زنجیره ای، (براساس دیدگاه مدیران، و کارشناسان ارشد جامعه آماری و نیز نخبگان دانشگاهی) مهمترین مولفه ها و شاخص ها، مورد بررسی و طی چهار مرحله ارزیابی شدند. نهایتا الگوهایی با ابعاد پنج گانه و شاخص های مختلفی پدید آمد که در آن اتفاق نظر نسبی حاصل شده بود. تواناسازهای چابکی نیروی انسانی این ابعاد را در برداشت: اختیار، قواعد و رویه های سازمانی، هماهنگی، ساختار و مهندسی شغلی. وقابلیت های چابکی نیروی انسانی نیز این ابعاد را شامل شد: هوشمندی و آگاهی، شایستگی، مدیریت دانش، فرهنگ توانمند سازی و سیستم اطلاعات.

کلیدواژه ها:

چابکی نیروی انسانی ، تواناسازهای چابکی نیروی انسانی ، قابلیت های چابکی نیروی انسانی ، ابعاد تواناسازهای چابکی نیروی انسانی و ابعاد قابلیت های چابکی نیروی انسانی