پهنه بندی خطر و ارزیابی خسارت سیل با استفاده از مدل های هیدرولوژیکی وهیدرولیکی مطالعه موردی : بازه ای از رودخانه هلیل رود در شهرستان رابر

به منظور برنامه ریزی جهت بهره برداری بهینه و کنترل پدیده طبیعی سیل که از مسائل دنیا و از جمله کشور ما می باشد مطالعات و تحقیقات زیادی مورد نیاز است خسارات گسترده ناشی از طغیان رودخانه ها در چند ساله اخیر در مناطق مختلف کشور ایجاب می نماید برنامه ای جامع در این زمینه تهیه و تدوین گردد. از طرفی برنامه ریزی و اعمال روش های کنترل سیل بدون اطلاع از رفتار این پدیده در شرایط مختلف مقدور نخواهد بود. دامنه خسارات سیل در شرایط مختلف متاثر از میزان آورد و خصوصیات هندسی بستر جریان و اراضی مجاور می باشد لذا به این منظور توجیه اقتصادی و اجتماعی برنامه های کنترل و مهار سیل، پهنه بندی خطر سیل برای دوره بازگشت های مختلف ضروری است. در این تحقیق جهت تامین اهداف فوق بازه ای از رودخانه هلیل رود واقع در شهرستان رابر در استان کرمان به طول 11 کیلومتر انتخاب و مورد پژوهش قرار گرفت به همین منظور ابتدا هیدروگراف سیل خروجی در بالادست حوزه و زیر حوزه های موجود در مسیر مورد نظر با استفاده از روش هیدروگراف واحد اشنایدر در نرم افزار HEC-HMS و حداکثر رقوم و پروفیل سطح آب در 20 مقطع عرضی مشخص در طول مسیر توسط مدل MIKE 11 و HEC-RAS محاسبه گردید و سپس با استفاده از مدل رقومی زمین در قالب شبکه نامنظم مثلثی (TIN) تولید شده از بستر و حریم رودخانه توسط نرم افزارGIS پهنه خطر سیل برای دوره بازگشت های 2، 5، 10، 25، 50 و100 ساله برآورد، و میزان اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی که در صورت وقوع سیلاب به مخاطره خواهند افتاد برای سیلاب هایی با دوره بازگشت های مذکور مشخص شدند. نتایج نشان می دهد که مدل MIKE 11 قابلیت مناسب تری را نسبت به مدل HEC-RAS جهت پهنه بندی و ارزیابی خسارت دارد. کلمات کلید

کلیدواژه ها:

سیل ، شهرستان رابر ، هلیل رود ، MIKE 11 ، RAS-HEC و HEC-HMS