سازمان های ایمان محور و محیط زیست شهری (مروری بر نقش این سازمانها در ایران و کانادا )

با رشد شهرها و شهرنشینی و به دنبال آن بروز مشکلات در آنها، متخصصان رویای ایجاد شهرها و محیط زیست سالم و آرمانی را با این پرسش مطرح کردند که آیا شاخص های ارائه شده از سوی سازمان ها و کارشناسان با شاخص های مورد نظر مردم یکی است؟ مفهوم شهرها و محیط زیست سالم عمدتاً از رهنمودها و توصیه های سازمان بهداشت جهانی نشات می گیرد. این سازمان مجموعه شاخص هایی را برای محیط زیست سالم در 3 گروه عمده ی شاخص های محیطی، شاخص های اجتماعی- جمعیتی و شاخص های بهداشتی دسته بندی کرده است و بیشتر مفهوم بهداشت مد نظر قرار می گیرد، یعنی رابطه ی بین شرایط زندگی شهری و بهداشت.کارشناسان موفقیت پروژهای شهرسالم را در گرو مشارکت مردم در طرح ها، همکاری نهادهای شهری با یکدیگر، مشارکت های بین بخشی و حمایت های بالقوه و بالفعل جامعه می دانند. آنچه در ادبیات علمی کشور مغفول مانده، نقش سازمان های ایمان محور در توسعه خدمات اجتماعی و بهبود شرایط زیست محیطی است. این سازمان ها که به دو دسته قدسی و غیر قدسی تقسیم می شوند به دلایل ایمانی و اخلاقی، اثر بخشی مضاعفی نسبت به دیگر سازمان های مردم نهاد در ارائه خدمات محیط زیستی دارند. از نتایج اولیه این پژوهش این بود که این سازمان ها در سایر کشورها بویژه کانادا، با نیروهای داوطلب شایسته و با مهارتی که جذب می کنند، در زمینه ارتقاء محیط زیست نقش های مهمی ایفا می کنند از جمله در زمینه آموزش حفاظت از محیط زیست شهری. این نهادها دارای کارکنان ستادی با توانمندی و نوآوری بالا نیز هستند. سازمان های ایمان محور موفق، به « عالی بودن» کار، چه در امور مالی و چه در برنامه ریزی راهبردی و چه در مدیریت منابع ارزش می دهند و در کارشان انعطاف پذیری را ارزش می دانند. همچنین این سازمان ها بر رشد مستمر و پایدار تمرکز دارند مثلا رشد جمعیت آموزش دیده برای پایداری محیط زیست شهری . این پژوهش با روش تحقیق اکتشافی و با محتوا و ماهیت توصیفی- تحلیلی، سعی دارد با استناد به آمار و داده های موجود، نقش سازمان های ایمان محور در کمک به محیط زیست سالم و جریان این کارکردها را طی ادوار گذشته در ایران و جهان بررسی کند. با مطالعه سابقه تاریخی و تجربه های جهانی در روند رشد شاخص های محیط زیست، می توان نمونه های موفق و شاخص های برجسته ای را ارائه داد. نمونه شهرهای سالم مورد مطالعه در کانادا و دیگر کشورهای جهان و ایران حکایت از این دارند که با مشارکت و حضور فعال مردم در شکل سازمان های غیردولتی و ایمان محور و در هماهنگی با مدیریت شهری، می توان محیط زیستی سالم را تجربه کرد.

کلیدواژه ها:

سازمان های ایمان محور ، محیط زیست شهری ، شهر سالم ، ایران ، کانادا