مصرف انرژی در گلخانه ها و راهکارهای افزایش کارایی انرژی مصرفی

بخش کشاورزی از مهمترین بخش های صنعتی مصرف کننده انرژی در کشورماست و در میان بخش های مختلف کشاورزی، بیشترین مصرف انرژی در واحد سطح به صنعت گلخانه، که در حال توسعه می باشد، اختصاص دارد. کشور ایران با میانگین بارندگی حدود 250 میلیمتر، یک سوم میانگین بارندگی جهانی، از نظر بارش جزء کشورهای خشک و نیمه خشک جهان محسوب میگردد. پراکنش زمانی نزولات جوی عمدتا در زمستان و اویل بهار می باشد که هماهنگ با نیاز طبیعی محصولات کشاورزی نمی باشد و خشکسالی های اخیر نیز سبب کاهش بیشتر میزان تولید شده است. افزایش راندمان مصرف آب کشاورزی همواره از موضوعات مورد توجه در سطح ملی است واز جمله راهکارهای کاهش هزینه و افزایش راندمان آب مصرفی، توسعه صنعت گلخانه می باشد که سبب تولید خارج از فصل محصول نیز میگردد. در حال حاضر سطح زیر کشت گلخانه ها به 2000 هکتار میرسد که عمدتا اختصاص به تولید گل و گیاهان زینتی و سبزی دارند. با توسعه گلخانه ها نیاز به انرژی رو به افزایش است. عمده مصرف انرژی در گلخانه ها بمنظور گرم نمودن فضای گلخانه در ماههای سرد و تهویه هوا در فصول گرم است، اگرچه مصارفی نظیر نور تکمیلی، تجیهزات سیستم اتوماسیون، ادوات و ماشینهای کشاورزی را نیز باید لحاظ کرد. با توجه به محدودیت منابع فسیلی و آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف آنها و همچنین افزایش جهانی قیمت نفت خام، جایگزینی دیگر منابع انرژی های تجدید پذیر ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مقاله راهکارهای اساسی جهت استفاده بهینه از انرژی مصرفی از نقطه نظر فیزیولوژی گیاه و جنبه های تکنیکی و طراحی و تجهیزات فنی مورد استفاده در گلخانه مورد بحث قرار میگیرد. استفاده از برخی منابع انرژی از جمله انرژی خورشیدی، زمین گرما، ضایعات گرمایی تولیدی کارخانجات و ضایعات محصولات کشاورزی جهت جایگزینی سوختهای فسیلی در تامین انرژی مورد نیاز گلخانه ها ضروری است. با توجه به اصول طراحی، ساختار، موقعیت مکانی و پوشش های رایج در گلخانه ها، راهکارهای لازم جهت کاهش مصرف انرژی ارائه میگردد. کنترل کلیما در گلخانه ها از نظر پارامترهای دمایی، تهویه، رطوبت نسبی ، کیفیت آب آبیاری و محلولهای غذایی از اصول اولیه افزایش محصول و کارایی انرژی مصرفی می باشد. کنترل کارآمد فرایند تولید محصول نیاز به اطلاعات دقیق فاکتورهای موثر بر تولید دارد که در این خصوص بکارگیری سنسورهای مختلف و استفاده از تجهیزات استاندارد امری اجتناب ناپذیر است.

کلیدواژه ها:

انرژی های تجدید پذیر ، تولیدات گلخانه ای ، راندمان انرژی