بررسی چرایی کاربرد واژه های آرکائیک در جزء سی ام قرآن کریم و میزان تکرار آنها در سایر اجزاء قرآن

یکی از شیوه های کاربسته در قرآن کریم برای افاذه بلیغ معانی، عدول از ادبیات و سبک گفتمان روزمره است. روزمره نبودن کلام، یکی از شیوه هایی است که گاه ادبیان با کاربرد آن به کلام خود جذابیت می بخشند؛ و به آن هنجارگریزی می گویند. هنجارگریزی باید در حدی باشد که برای مخاطب، قابل فهم باشد. یکی از شیوه های هنجارگریزی ادبی، آرکائیسم یا باستان گرایی است. آرکائیسم یعنی استعمال لغت ها و عباراتی که در زبان روزمره و رسمی، کهنه و غیر مستعمل و منسوخ شده باشد یا کاربردهای اقلیمی از زبان نسبت به اقلیمی دیگر و یا احیای وازه هایی که در دسترس عامه نیست و سبب تشخیص زبان می شود. آرکائیسم یکی ازشگردهای آشنایی زدایی برای جذب مخاطب در مکتب نقد ادبی صورت گرای روس است. به نظر می رسد که در قرآن کریم نیز از این تکنیک استفاده شده است. در این پژوهش با توجه به رویکرد سعی شده است با روش توصیفی- تحلیلی در چارچوب مکتب صورت گرای روس، واژه های آرکائیک در برخی سوره های جزء سی ام جستجو شود و تحلیل فواید کاربست و میزان تکرار این واژه ها در سایر اجزاء قرآن و نتایج حاصل از آن عرضه شود. نتایج حاکی از آن است که وازگان آرکائیک جستجو شده در این مقاله که در برخی سور جزء سی ام بررسی شده، در سایر اجزاء به ندرت به کاررفته است. از این رو با توجه به این که اکثر سور جزء سی ام مربوط به اوایل بعثت (فضای انکار حقیقت از طرف مشرکین) می باشد، می توان دریافت که خداوند در پی هدایت بشر از هنر و شیوه برجسته سازی کلام برای جذب مخاطب استفاده کرده است.

کلیدواژه ها:

هنجار گریزی ، آرکائیسم ، قرآن کریم ، هدایت