تأملاتی در وجود و یا عدم وجود مقوله وجوه معنا و نظائر در قرآن کریم

وجوه معنا در علوم قرآن به آن معنا است که برخی از وازگان قرآنی، دارای چند معنا باشد و نظائر به آن معنا است که برخی از واژگان قرآن با یکدیگر مترادف بوده و معانی یکسانی داشته باشند، با بررسی عمیق و دقیق قرآنی، روایی و عقلی و همچنین بررسی و نقد ادله موافقان این نظریه، به نظر می رسد این دیدگاه چندان صحیح نمی باشد. با اعتقاد به این دیدگاه باب تفسیر به رأی در قرآن گشوده می شود. البته آیات و وازگان قرآن دارای وجوه می باشند اما نه وجوه معنا، بلکه وجوه قرآن به معنای آن است که از منظرها و ابعاد مختلف می شود به یک آیه نگریست و برداشت نمود. به عبارت دیگر از منظرها و ابعاد گوناگون می شود به آیات توجه نمود. بهتر است به جای بحث وجوه معنا، به دنبال معنا مشترک باشیم، یعنی در مورد یک ریشه و مشتقات آن، معنایی را ذکر کنیم که در همه موارد کاربرد یک ریشه جایگاه داشته باشد. وازگان قرآن یک معنا دارند هرچند با توجه به ساختار صرفی کلمات، اختلافات معنایی نیز میانشان باشد، این اختلافات خللی در معنا مشترک ندارد و افاده معنای دیگری نمی کند، بلکه برای القای معنایی مناسب نیاز آیات می باشد.

کلیدواژه ها:

وجوه قرآن ، وجوه معنا ، نظائر ، تفسیر به رأی ، معنا مشترک