سلسله مراتب (محرمیت) در خانه های سنتی ایران

از مهترین اصول معنوی در طراحی خانه های سنتی ایران می توان به اصل حریم و محرمیت اشاره کرد که همواره مورد توجه معماران گذشته بوده است. حفظ حریم و محرمیت از آن جهت حائز اهمیت بوده است که انسان ها همواره نیازمند آرامش و احساس امنیت در زندگی خصوصیخود و محترم شمرده شدن حریم خویش از جانب دیگران می باشند، که معماری گذشته درفضاهای عمومی و خصوصی با استفاده از روش هایمناسب و همچنین بکارگیری عناصر خاص در معماری ، آسایش روانی افراد را تامین می کردند. یکی از مهم ترین ابعاد طراحی فضاهای درونی، میزان پیش بینی حریم در آن هاست. حریم در لغت به معنی پیرامون، گرداگرد خانه و مکانی است که حمایت و دفاع از آن واجب باشد.حریم، ایجاد مرز می کند، در حقیقت حریم، هاله ای به وجود می آورد و مانع از تجاوز دیگران می شود. حفظ حرمت خانواده و توجه به اصل محرمیت، ازبارزترین تجلیات اصول اعتقادی و فرهنگی در معماری ایرانی بوده است.به گونه ای که در طراحی بناهای مسکونی هیچ گونه اشرافی از همسایگانمتوجه ساکنین نیست. در عین حال بر روی در ورودی خانه ها کوبه های متفاوت، نشانگر جنسیت مراجعه کننده است. شکل گیری فضاهای اندرونی و بیرونی، طراحی سلسله مراتب فضایی، تعبیه فضایی به نام هشتی در ورودی خانهها و عدم امکان دیدفضاهای داخلی خانه در بدو ورود، از اثرات این معماری است. مردم واری معماری ایران و رعایت تناسب میان اندام های ساختمانی با اندام های انسان از دیگر مصادیق حرمت است

کلیدواژه ها:

معماری سنتی ، سلسله مراتب ، خانه های سنتی ، محرمیت