اولویت بندی معیارهای گزینش مکان برای حفاظت بیرونی سرو خمرهای

سرو خمرهای که یکی از معدود سوزن برگان بومی ایران است، در حال حاضر به دلیل شرایط حاکم بر رویشگاه های طبیعی آن به عنوان یک گونه مورد تهدید ثبت گردیده است. شاید بتوان بیان نمود که در حال حاضر مهمترین عامل تهدید این گونه محدود بودن حضور آن به تنها دو لکه رویشی در کل کشور می باشد. در این مطالعه با توجه به شرایط این گونه و در نظر گرفتن حفاظت بیرونی به عنوان راهکاری موثر در نجات آن، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به منظور اولویت بندی نمودن عوامل اکولوژیک موثر در استقرار گونه استفاده شد. با اولویت بندی عوامل اکولوژیک موثر بر حیات این گونه می توان امیدوار بود که با انجام یک مطالعه ارزیابی بر اساس این معیارها، بتوان به درستی رویشگاه های جایگزینی را برای انتقال گونه در شرایط بحرانی معرفی نمود. با توجه به مطالعات مشابه صورت گرفته در گذشته، شرایط بیولوژیک گونه و شرایط اکولوژیک زیستگاه عوامل مؤثر در استقرار گونه در رویشگاه های طبیعی آن در قالب پنج معیار اصلی تدوین گردید. در ادامه با توجه به این معیارها زیر معیارهای مرتبط نیز تدوین گردید. این مجموعه معیارها و زیر معیارها بوسیله فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی و وزن دهی شدند. معیارهای منتخب به ترتیب اولویت شامل اقلیم، خاک، شکل زمین، منابع آب و گیاهان همراه است. در نهایت با استفاده از ضریب اهمیت معیارهای اصلی، از شرایط حاکم بر رویشگاه گونه یک مدل خطی ریاضی استخراج گردید که می توان آن را به عنوان معیاری برای گزینش رویشگاه های جایگزین سرونوش مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه ها:

سرو خمره ای ، حفاظت بیرونی ، ارزیابی چند معیاره ، مکان یابی ، گونه حفاظت شده ، فرایند تحلیل سلسله مراتبی