بررسی ترکیبات عملگرا در دوگونه گیاهی اسفرزه و پسیلیوم به عنوان غذا دارو و نقش آن در امنیت غذایی

امروزه نقش ترکیبات عملگرا و فیبرهای رژیمی در صنعت غذا بر کسی پوشیده نیست. موادغذایی عملگرا شامل ماده غذایی و یا ترکیباتی می باشند که یک یا تعدادی از عملکردها در بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.بنابراین اثرات مثبتی بر سلامتی انسان دارند. فیبرهای رژیمی به عنوان شناخته شده ترین ترکیبات عملگرا کاربردهای متنوعی در صنایع غذایی دارند و دارای اثرات مفید فیزیولوژیکی و تکنولوژیکی می باشند. فیبرهای رژیمی از میوه ها،سبزی ها ،غلات و ضایعات صنایع تبدیلی آنها بدست می آید اما به استخراج و تولید فیرهای رژیمی از گیاهان دارویی و علف های هرز توجه چندانی نشده است. گیاهان اسفرزه و پسیلیوم از جمله منابع سرشار ترکیبات عملگرا و فیبرهای رژیمی می باشند.پودر پوسته این گیاه در طب سنتی به عنوان یک داروی ملین کاربرد زیادی دارد از سوی دیگر پوسته دانه اسفرزه به عنوان یک فیبر هیدروکلوئیدی مطرح است و اثرات ملین این فیبرها در درمان دیابت نوع دوم تقریبا مشخص است. فیبر اسفرزه تاثیر بسزایی در کاهش میزان کلسترول ، چربی و قند خون در افراد دیابتی دارد و باعثکاهش ابتلا به سرطان کولون می شود. هیچ عارضه جانبی خاصی در بیماران تحت درمان با این فیبر ایجاد نشده است. باتوجه به اینکه گونه های دارویی این گیاه در بخش های وسیعی از ایران رویش دارند می توان از آن به لحاظ درمانی اقتصادی بهره برد. استخراج و تولید پودر فیبرهای رژیمی – حاصل از گیاه اسفرزه و پسیلیوم می تواند به عنوان منبع افزودنی مناسب و غذادارویی ارزان و اقتصادی ، نقش مهمی در امنیت غذایی ایفا نماید.در این مقاله ضمن معرفی گیاهان اسفرزه وپسیلیوم ،اثرات و فواید دارویی ،فیزیولوژی و تکنولوژی فیبرهای رژیمی و ترکیبات عملگرا ی حاصل از استخراج آنها مورد بررسی قرار گرفته است .

کلیدواژه ها:

ترکیبات عملگرا ، فیبرهای رژیمی ، اسفرزه ، پسیلیوم ، غذادارو ، امنیت غذایی