واکنش نظامی گنجوی به اشغال سرزمین های قفقازی ایران

سال انتشار: 1388
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,288

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

GANJAVI01_006

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1388

چکیده مقاله:

با استیلای لشکر روس بر سرزمینهای ایرانی قفقاز در آن سوی ارس، ایران اگرچه بخشهای فرهنگ خیزی را از دست داد، ولی این استیلا هرگز نتوانست پیوندها و اصالتهای ایرانی مردمان این دیار را به کلی منقطع نماید. تاریخ نشان داد که حتی حاکمیت کمونیست و الحاد نیز نتوانست به اصالت ساکنان آن دیار خدشه ای وارد کند. در پی جدایی شهرهای آن سامان، شاعران ایران همگام با تحولات اجتماعی کشور وارد عرصه آفرینشهای هنری و ادبی شدند و شعر ضداشغالگری را پی ریزی کردند. نویسنده در این مقاله ضمن ارایه نمونه هایی از این نوع ادبی و با اشاره به پیشینه اعتراض شاعران به اشغال قفقاز، به بررسی منظومه اسکندرنامه نظامی گنجوی پرداخته و ضمن بیان موضع میهن پرستانه وی، در پی تبیین این نکته آمده است که واکنش این شاعر در مقابل جنگهای روس با ایران و اشغال بخشی از قفقاز در سده ششم جانی تازه در کالبد شعر فارسی دمید و با انعکاس روح میهن پرستی او، شعر بیداری ایران را بنیاد نهاد. اگرچه روز بازار واکنش شاعران به اشغال قفقاز در عصر قاجار بوده است ولکن ابراز احساسات شاعری بزرگ چون نظامی - و البته شاعر همعصر او خاقانی شروانی - روایتی از نخستین تجربه های شعر فارسی در ورود به حوزه موضوعات اجتماعی و سیاسی در شعر کهن فارسی محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

جنگهای روس با ایران - اشغال سرزمینهای قفقاز - نظامی گنجوی - شعر ضد اشغالگری

نویسندگان

محمد طاهری خسروشاهی

کارشناس ارشد ادبیات فارسی - دانشگاه تبریز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امین ریاحی، محمد-(1378)- تاریخ خوی- طرح نو- تهران ...
  • بهبودی، هدایت‌الله- (1371)- ادبیات در جنگ‌های ایران و روس- حوزه ...
  • جمال‌زاده، محمدعلی-372 1)- تاریخ روابط روس و ایران- موقوفات افشار- ...
  • حایری، عبدالهادی(367 1)- نخستین رویارویی اندیشه‌گران با دور رویه تمدن ...
  • ذاکر حسین، عبدالرحیم(379 1)- ادبیات ایران پیرامون استعمار- دانشگاه تهران ...
  • زرین‌کوب، عبدالحسین(1377) پیر گنجه در جستجوی ناکج‌آباد- سخن- تهران ...
  • کسروی، احمد-(1368) شهریاران گمنام- امیرکبیر- تهران ...
  • نظامی گنجوی‌الیاس-(378 1)کلیات اشعار-نگاه-تهران ...
  • نمایش کامل مراجع