مسیریای بهینه منطبق بر اصول زیست محیطی با استفاده از GIS مطالعه موردی: مسیریابی بین دو موقعیت مکانی در استان مرکزی

تامین اهداف توسعه پایدار در پروژه های مسیریابی، مستلزم رعایت اصول زیست محیطی است. برای نیل به این هدف می بایست پارامترهای موثر در تعیین مسیر بهینه، طی فرایندهای مختلف مورد تحلیل قرار گیرند. در این تحقیق در راستای رعایت اصول زیست محیطی، از قابلیتهای سیستمهای اطلاعات مکان ی(GIS) جهت تعیین مسیر بهینه بین دو موقعیت مکانی در استان مرکزی استفاده گردید. به این منظور و با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی منطقه، پارامترهای موثر در مسیریابی تعیین و با توجه به هزینه و دقت مورد نیاز برای این پروژه مورد ارزیابی قرار گرفتند. این پارامترها شامل شیب منطقه، مکان تاریخی ، اثر تاریخی ، رودخانه، راه اصلی، جنگل، زراعت، باغستان، باغ انگور، گورستان و گسل می باشند. داده های مورد نیاز از فایلهای پایگاه داده توپوگرافی ملی در مقیاس 1:25000 سازمان نقشه برداری کشور استخراج گردیدند. در مرحله بعد و با استفاده از روش مقایسه ای index table بین پارامترها با توجه به نظرات متخصصین مختلف از جمله محیط زیست و راهسازی و در نهایت با در نظر گرفتن هزینه مطلوب، لایه های اطلاعاتی وزن دهی شدند. در نهایت لایه ها رویهم گذاری و بر اساس الگوریتم مسیریابی، مسیر بهینه مشخص شد که در مقایسه با کوتاهترین مسیر اقلدیسی بین دو نقطه مورد نظر، با اختلاف 1/200 کیلومتر افزایش مورد قبول قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که با توجه به تنوع و تعداد پارامترهای تاثیر گذار بر مسیر یابی و ضرورت رعایت اصول زیست محیطی، استفاده از روش مقایسه ای index table ما را قادر به وزن دهی توام پارامترهای مختلف و نظرات متخصصین می سازد. همچنین این روش امکان طراحی خودکار فقط یک مسیر بهینه (با استفاده از قابلیتهای GIS) را می دهد.

کلیدواژه ها:

اصول محیط زیست ، الگوریتم مسیریابی ، پارامترهای موثر در مسیر یابی ، پایگاه داده های توپوگرافی ، توسعه پایدار ، سیستم های اطلاعات مکانی ، روش مقایسه ای index table ، رویهم گذای لایه ها ، مسیر بهینه ، وزن دهی پارامتر ها