ارزیابی فلزات سنگین در خاک و برنج شهرستان اهواز و باوی

وجود فلزات سنگین در خاک امری طبیعی محسوب می شود،اما مقادیر بیشتر از حد طبیعی به دلیل جذب توسط گیاهان، ورودبه زنجیره غذایی به عنوان منابع آلوده کننده محیط زیست محسوبمیشوند. در این پژوهش توزیع فلزات سنگین در نمونه خاک و برنجمزارع شهرستان اهواز و باوی بررسی شده است . پس از بررسیمزارع برنج محدوده مورد مطالعه و بدست آوردن اطلاعات از سازمانجهاد کشاورزی استان خوزستان، مجموعا 14 مزرعه برنج واقع درشهرستانهای اهواز و باوی انتخاب شدند. در این پژوهش توزیعفلزات سنگین در نمونه خاک و برنج شهرستان اهواز و باوی بررسیشده است. به این منظور 14 نمونه خاک کشاورزی و برنج مزارعبرداشت شد. پس از آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه غلظت فلزاتسنگین در خاک به روش ICP-OES و برنج به روش ICP-MSمورد سنجش قرار گرفت. همچنین pH و EC نمونه ها به روشاستاندارد اندازه گیری شد. اندازهگیری پارامترهای فیزیکوشیمیاییخاک نشان داد که pH خاک مزارع برنج دارای اسیدیته کمی قلیاییتا قلیایی است. میانگین شوری خاک در حد متوسط است. میانگینغلظت آرسنیک و کادمیم از استاندارد پوسته بالایی بیشتر است.براساس میانگین ضریب غنی شدگی بیشترین ضریب غنی شدگیمربوط به آرسنیک و کادمیم که بیانگر ورودیهای انسانزاد به خاککشاورزی در منطقه مورد مطالعه است. بیشترین غلظت فلزات دردانه برنج مربوط به سرب و کمترین مربوط به وانادیم است. سرب ونیکل از استاندار WHO مقادیر بیشتری را نشان میدهند و آرسنیکنیز نزدیک به مقدار استاندارد است و برای سلامت انسان دارای خطربهداشتی و زیست محیطی می باشد. شاخص انتقال فلز از خاک بهگیاه برای سرب بیشتر از یک است که بیانگر انباشتگر بودن برنجمنطقه نسبت به فلز سرب است. مقدار شاخص انتقال برای مولیبدننزدیک به یک است که گیاه بعنوان نشانگر فلز مولیبدن معرفی می شود.

کلیدواژه ها:

برنج ، فلزات سنگین ، اهواز و باوی ، ضریب غنی شدگی ، فاکتور انتقال فلز از خاک به گیاه