بازکاوی حقوق شهروندی در جغرافیای سیاسی شهر (نمونه ی موردی؛ شهروندان منطقه ی 11 شهرداری تهران)

شهروندی، اشاره به رابطهی میان افراد و جامعه (یا حکومت) است که زندگی افراد را بسته به اینکه چهکسانی هستند و کجا زندگی می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد. حقوق شهروندی به سبب پیوستگی وهمریشگی با حکومت و فضا از موضوعات مهم و ارزشمند در جغرافیای سیاسی شهر است. امروزه با روند رو بهگسترش تکنولوژی ها و سلطه ی همهجانبهی حکومتها بر زیست مردمان، مسئله ی شهروندی و حقوق مترتببر آن، یکی از الزامات و چشماندازهای دموکراسی به شمار می رود. از این روی، بررسی حقوق شهروندی درحکمرانی شهری میتواند زوایای پراهمیتی از مفاهیم جغرافیای سیاسی شهر و نیز نقش این رشته در پراکنش دموکراسی را آشکار سازد. از این رهگذر، پژوهش حاضر با بررسی چهار شاخص «مسئولیت پذیری»، «اشکار سازی»، «شایسته سالاری» و «قانون گرایی» در حکمرانی شهری کلانشهر تهران، کوشیده است تا ابعاد حقوق شهروندی در مجموعهی شهرداری تهران به عنوان مهمترین نهاد مدیریتی و حاکمیتی این شهر را مورد کندوکاو قرار دهد. تحقیق حاضر، از لحاظ ماهیت، بنیادی-کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی ژرفانگر(پیمایشی) است. در مورد تعداد نمونه ی شهروندان با توجه به تعداد جامعهی آماری، بر اساس فرمول نمونه-گیری کوکران تعداد نمونه انتخاب شد و تعداد 518 نفر از شهروندان منطقه ی 11 شهرداری تهران به عنواننمونه با پرسشنامه مورد پرسشگری قرار گرفتند. این تعداد در سال آماری 1393 و با توجه به سهمیه یجمعیت در محله های گوناگون این منطقه از شهر تهران، به شیوهی تصادفی و بر اساس روش نمونه گیریخوشه ای و تصادفی سیستماتیک انتخاب شده است. نتایج این پژوهش، نشانگر آن است که میزان رضایتشهروندان از حقوق شهروندی بر اساس شاخص های پژوهش، افت محسوسی داشته است و در مجموع شاخص «قانون گرایی» نسبت به سه شاخص دیگر در وضعیت خوشایندتری قرار دارد.

کلیدواژه ها:

شهروندی ، قانونگرایی ، مسئولیت پذیری ، آشکارسازی ، شایسته سالاری ، شهرداری تهران