بررسی ارزشهای هنری معماری دوران قاجار

تاریخ دو قرن اخیر ایران شامل تحولات اساسی در کلیه شئون زندگی ایرانیان وبالطبع معماری آنان است. آنچه که در دوران حکومت سلسله قاجاریه مهم است ، نخست نقش موثر ایلات وعشایر در سرنوشت ایران وپس از همزمانی آن با تحولاتهمه جانبه تمدن غرب است که از رنسانس آغاز شد به مدرنیته انجامید و پیشرفت وقدرت غربیان را سبب شد و عاملی برای نفوذ و سلطه غربیان بر نقاط مختلف جهان ، از جمله ایران گردید.دوران نسبتاً طولانی سلطنت قاجار1304-1179ه.ش که ابتدااز ایلات عمدتاً ساکن در نواحی گرگان بوده اند و بعد از جنگها وکشمکشهای طولانی توانستند، پادشاهی کوتاه سلسله زندیه را مغلوب سازند، از جمله نمونه های بسط هنر ایلات بر شهرها می باشد .معماری مردمی در دوران اولیه حکومت قاجاریه ، در ادامه سنت، راه خودرا طی می نمود، ولی بتدریج، با شکل گرفتن حکومت و با توجه یافتن حکومت به ایجاد روابط خارجی ،مظاهری از معماری غرب ، به معماری حکومتی این دوره راه یافته و خصوصاً در دوران سلطنت ناصرالدین شاهکه پنجاه سال به طول انجامید ، سبب شد معماری حکومتی از ویژگی خاصی بر خوردار گردد که آن را از دوره های قبل متمایز می ساخت .به طور کلی می توان گفت ویژگی های هنر ایلی در ترکیب با مدیریت هنری حکومتی خودکامه ووابستهبه غرب ، در کنار مردمی سنتی که پاسدار ارزشهای خود بودندومجموعاً شیوه زندگی و تبلوری از هنر معماری بوجود آوردند که خاص دوران قاجار بوده واز تارزشهای هنری خاص بر خودار است.در این مقاله ، معماری دوران قاجار با چنین رویکردی مورد بررسی قرار می گیرد وبدین جهت نخست به بررسی تأثیرات فرهنگی ایلات قاجار بر معماری ایران پس از آن به جنبه های هنری معماری قاجار ، بویژه معماری حکومتی پرداخته می شود

کلیدواژه ها:

قاجار ، هنر ، معماری ، ارزش