نقش برنامه ریزی کالبدی در کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر خطرات زلزله

زلزله یکی از مخرب ترین پدیده های طبیعی بوده که به دنبال آن طیف گسترده ای از آسیب ها مطرح می گردد: صرف نظر از خسارات اقتصادی وارد بر شهر و در مقیاس کوچک تر بر شهروندان، تلفات انسانی و مشکلات روحی ناشی از مرگ عزیزان، بی خانمانی و ناامنی هر یک به تنهایی یک بحران تلقی می شوند. از آنجا که نمی توان مانع از وقوع زلزله شد، باید در جستجوی راهکارهایی برای مقابله با آن بر آمد. در این میان بررسی خصوصیات و ویژگی های شهر می باید پایه و اساس اقدامات پیشگیرانه قلمداد شود. چرا که با فرض برابر بودن شدت زلزله، نحوه رفتار شهر است که می تواند زلزله را از یک پدیده طبیعی به یک فاجعه انسانی تبدیل نماید. هدف مقاله حاضر بررسی مهم ترین روش های جهانی و ملی در ارتباط با کاهش آسیب پذیری ناشی از زلزله و باز تعریف مجموعه راهکارهای شهرسازی در جهت کاهش آسیب های آن است. روش تحقیق با توجه به ماهیت داده ها به صورت کیفی و اسنادی است. درعین حال که برای بررسی تجارب و اقدامات مختلف، روش تحلیل مقایسه ای به کار گرفته شده است. سرانجام اینکه با توجه به ماهیت داده های تحقیق، شیوه پژوهش کیفی خواهد بود. نتایج حاکی از آن است که نمونه های جهانی تاکید بیش تری بر مساله بافت شهر شامل فضاهای باز، شبکه راه های ارتباطی و توده های کالبدی داشته در صورتی که در تجارب مربوط به ایران صرف نظر از مطالعات گروه جایکا، در غالب موارد نمونه های سنجش و کاهش آسیب پذیری در مقیاس تک بناها انجام شده و شاخص های اجتماعی نیز نادیده گرفته شده اند. سخن پایانی آن که کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله در بلندمدت، زمانی محقق خواهد شد که ایمنی شهر در برابر آن به عنوان یک هدف در تمامی سطوح برنامه ریزی و بویژه برنامه ریزی شهری مورد نظر قرار گیرد

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی کالبدی ، آسیب پذیری ، زلزله