شواهد نوین و رشد گسله زمین‌لرزه پنهان سفیدابه بر اساس تداخل سنجی رادار و نتایج سن یابی مطلق

در ماه مارس سال 1٬994 میلادی چهار زمین‌لرزه کم ژرفا با بزرگی گشتاوری 5/5 تا 6/2 در فاصله چند روز منطقه سفیدابه در خاور ایران را لرزاند. در بررسی‌های نخستین که براساس مشاهدات صحرایی، تصاویر ماهواره‌ای و لرز بشناسی بود موجب گستردگی پنهان با راستای شمال باختری-جنوب خاوری در زیر رشته کوه های سفیدابه پیشنهاد شد. در مقاله ما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان به کمک داده‌های ماهواره‌ای رادار و سن یابی مطلق به بسیاری از ابهامات این زمین‌لرزه پاسخ داد. به کمک داده‌های رادار می‌توان جایگاه و میزان جابجایی همراه با زمین‌لرزه را که احتمالاً ناشی از جنبش سامان گسل‌های پلکانی در شفا است با دقت قابل توجهی مشخص نمود. در این بررسی همچنین به کمک سن یابی به روش اورانیوم /توریوم سنی حدود 100٬000 ساله برای رسوبات دریاچه‌ای برخاسته به وسیله جنبش گسل به‌دست‌آمده است. بر این اساس و با توجه به میزان و خستگی رسوبات و همچنین با فرض اینکه در گذشته نیز زمین‌لرزه هایی مشابه ای در منطقه رویداد و می‌توان حدود 120 رویداد زمین‌لرزه را در صد 1٬000 سال اخیر در این منطقه برآورد نمود. بدین ترتیب میانگین در بازگشت زمین‌لرزه تا حدود 830 سال و نرخ هم‌گرایی راندگی سفیدابه 1/5 میلی‌متر در سال برآورد می‌گردد. اگرچه پذیرش دیده شده در داده‌های رادار بیانگر چین خوردگی جنبا در منطقه سفیدابه است اما به دلیل وجود توپوگرافی برجا مانده از دیگر شیوه‌های بسیار قدیمی‌تر، شناسایی آن پیش از رویداد زمین‌لرزه دشوار است. بااین‌وجود این بررسی نشان می‌دهد که به کمک مطالعه آبراهه ها در زمینه زیست‌شناسی منطقه به خوبی می‌توان به وجود این گسل‌های پنهان پی برد.