تخمین ضریب سیمان شدگی از نمودارهای تصویرگر الکتریکی در مخازن آربناته

از پارامترهای مهم در محاسبه حجم مخزن ، میزان اشباع هیدروکربور است. برای اشباع شدگی ، فرمول های متعددی ارائه شده که اولین و اساسی ترین آن فرمول کرچی است. در فرمول های اشباع شدگی علاوه بر پارامترهای قابل اندازه گیری توسط نگارهای چاه پیمایی مانند تخلخل و مقاومت مخصوص سه پارامتردیگر موسوم به ضرایب کرچی وجود دارد . کرچی این ضرایب را برای تطابق داده های آزمایشگاهی با فرمول اشباع شدگی و در سنگ های ماسه سنگی ، معرفی و مقادیر ثابتی برای آن ارائه نمود. از مهمترین این ضرایب ، ضریب سیمان شدگی m است . در سنگ های کربناته برخلاف ماسه سنگها، بدلیل پتانسیل بالای هیتروژنیتی دارای تنوع زیاد در لیتولوژی ،بافت ، شکل و هندسه منافذ می باشند. ضریب سیمان شدگی نیز تحت تاثیر این عوامل خصوصاً عوامل تغییرات دیاژنیکی ، نوع تخلخل و هندسه منافذ است. در نتیجه این ضرایب در سنگ های کربناته ثابت نبوده و مقدار متغیر داشته که لازم است مقادیر آن با دقت بالایی تعیین گردد. محاسبه اشباع شدگی و مطالعه مخزنی تنها براساس اطلاعات محدود و ناحیه ای و تعمیم آن به کل میدان با خطا همراه است. در سنگ های کربناته ، بیشترین عدم قطعیت در محاسبه اشباع شدگی مربوط به خطا در تعیین ضریب سیمان شدگی است. تعیین این پارامترها معمولاً براساس آزمایشات مغزه صورت می گیرد . متاسفانه مغزه گیری در بسیاری مواد یا امکانپذیر نبوده و یا بخشی از مخزن را مغزه می گیرند. چاه نگارها در اکثر چاهها و در تمام فاصله مخزنی برداشت می گردد.بنابراین تخمین این ضریب بر اساس چاه نگارها بسیار کاربردی خواهد بود. بوسیله چاه نگار تصویرگر الکتریکی ، مقدار هیتروژنیتی را می توان آمّی نمود. با توجه به اینکه تغییرات ضریب سیمان شدگی ناشی از هیتروژنیتی و عوامل دیاژنیکی است، منحنی هیتروژنیتی از نمودار تصویرگر الکتریکی در سازند ایلام از میادین جنوب ایران ،استخراج و با مقادیر ٩ نمونه مغزه مقایسه گردید. مقادیر این منحنی با مقادیر ضریب سیمان شدگی مغزه کالیبره و منحنی پیوسته سیمان شدگی استخراج شد . با بکارگیری این روش ، می توان ضریب سیمان شدگی را به صورت متغیر و در نتیجه اشباع شدگی و حجم هیدروکربور را با دقت بیشتری در مخازن کربناته تعیین نمود.

کلیدواژه ها:

ضریب سیمان شدگی ، اشباع شدگی ، ضرایب کرچی ، چاه نگار تصویرگر الکتریکی