مقایسه آمایش توانمندیهای محیطی استان خوزستان با استفاده از روشهای نوین و کلاسیک در محیط GIS

هدف از این پژوهش شناخت توانمدیهای محیطی استان خوزستان می باشد. شناسایی ویژگی های طبیعی هر منطقه به خصوص آب و ها می تواند در برنامه ریزی و آمایش سرزمین نقش مهمی را ایفا نماید و باعث پیشرفت آن سرزمین گردد. استان خوزستان در جنوب غربی ایران قرار گرفته و دربرگیرنده اقلیم های متفاوتی (دما، بارش، رطوبت و ...) می باشد. برای پهنه بندی نواحی اقلیمی استان خ وزستان از متغیرهای اقلیمی رطوبت، دما، ماکسیمم دما، مینیمم دما، باد و بارش از ده ایستگاه سینوپتیک برای روش نوین و 13 ایستگاه برای روش سنتی با توجه به آمار موجود استفاده شد. این داده ها مربوط به دوره آماری بیست سال (1986-2005) می باشند. در این روش ها بعد از استاندارد سازی طی فرایند درون یابی IDW در نرم افزار ArcGIS این نتایج بدست آمد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی بر روی شش متغیر اقلیمی در مقیاس ماهانه در استان خوزستان نشان داد که دوعامل در ایجاد شرایط اقلیمی منطقه نقش اساسی داشتند که این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتند از 1-عامل بادی دمای 2-عامل رطوبتی دمایی، که با انجام تحلیل خوشه ای بر روی این مقادیر عاملی، سه پهنه گرم و مرطوب بادی، پربارش و خنک، مرطوب و بارشمند مشخص شد. در روش کلاسیک بر اساس شاخص دمارتن شهرهای آبادان، اهواز، بستان و ماهشهر در اقلیم نیمه خشک، آغاجاری، امیدیه، رامهرمز، شوشتر صفی آباد در اقلیم مدیترانه ای، دزفول، مسجد سلیمان و بهبهان در اقلیم نیمه مرطوب و ایذه در اقلیم بسیار مرطوب قرار گرفت. در روش ایوانف کل شهرهای استان خوزستان در اقلیم صحرایی قرار گرفتند. بر اساس روش سلیانینوف شهرهای آبادان، اهواز، آغاجاری، بستان، ماهشهر، مسجد سلیمان، امیدیه، رامهرمز، شوشتر، بهبهان و صفی آباد دزفول در اقلیم بیابانی، دزفول در اقلیم استپ خشک و ایذه در اقلیم استپ معمولی قرار گرفت. در روش آمبرژه آبادان، آغاجاری، بستان، ماهشهر و امیدیه در اقلیم بیابانی گرم و خفیف، اهواز اقلیم گرم و میانه، دزفول اقلیم خشک و معتدل قرار گرفتند. و بقیه شهرهای استان خوزستان در اقلیم آمبرژه جایی نداشتند. اما در روش کوپن نشان می دهد که تمام شهرهای استان خوزستان در اقلیم مرطوب جنب حاره، گرم همراه با زمستان های بسیار خشک قرار می گیرد. لازم به ذکر است که شرایط متنوع اقلیمی و آرایش مکانی نواحی اقلیمی در استان، بیانگر نزدیکی به دریا و مناطق خشک کشورهای عراق و عربستان و گستردگی آن به سمت ارتفاعات زاگرس است.

کلیدواژه ها:

طبقه بندی اقلیمی کلاسیک ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه ای ، استان خوزستان ، ARCGIS