بررسی ارکرد و جایگاه اقتصادی، اجتماعی شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه پایدار منطقه ای استان آذربایجان شرقی (با تأکید بر شهر مراغه)

هدف از این مقاله، بررسی نقش و کارکرد شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه منطقه ای استان آذربایجان شرقی با تأکید بر شهر مراغه است روش تحقیق از نوع «توصیفی و تحلیلی» است که در آن از مدل های کمی و نرم افزار رایانه ای Excel استفاده شده است. و روش جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و کتابخانه ای است. نتایج مدل های جمعیتی نشان می دهد که شهرهای میانی و شهر مراغه از انعطاف پذیری، جذب جمعیت و مهاجرپذیری برخوردار بوده است، و بدون در نظر گرفتن کارکرد جمعیتی آن در نظام شهری استان عدم تعادل بیشتر می شود. وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتبی شهری استان در گروههای جمعیت (250-500 هزار نفر) و (500- هزار الی 1 میلیون نفر) باعث گردیده که نقش م راغه و شهرهای میانی در تعادل فضایی و توزیع منظم سلسله مراتبی شهری استان آذربایجان شرقی کمتر باشد. مدل های اقتصادی حکایت از آن دارند در بخش کشاورزی شهر مراغه و شهرهای میانی استان دارای شرایط پایه ای می باشند، در بخش صنعت همه شهرهای میانی استان شرایط غیر پایه ای دارند، ضریب این بخش بجز شهرهای مراغه، اهر و بناب در بقیه شهرهای میانی شهرها نسبت به سال 85 کاهش داشته است، در بخش خدمات بجز شهر میانی بناب که شرایط پایه ای دارد بقیه شهرهای میانی از جمله مراغه دارای شرایط غیرپایه ای بوده است، در میان سه بخش اقتصادی رشد بخش خدمات در هر دو سطح مراغه و استان بیش از میانگین رشد اقتصادی شهرستان و استان می باشد. استان آذربایجان شرقی و شهر مراغه در زمینه رشد بالای بخش خدمات دارای اشتراک هستند و با توجه به زمینه های مستعد این شهر در کارکردهای خدماتی و کشاورزی، در صورت تقویت زیرساخت ها، سرمایه گذاری و سوق دادن برنامه های راهبردی به سوی شهر مراغه، می تواند به عنوان مرکز خدماتی و کشاورزی برای سکونتگاههای جنوبی ا ستان مطرح شود.

کلیدواژه ها:

شهرمیانی ، نظام شهری ، توسعه منطقه ای ، جمعیت و اقتصاد ، مراغه