بررسی مقادیر مختلف نیتروژن بر خصوصیات کیفی و کمی در جمعیت های مختلف رازیانه (Foeniculum vulgare Mill)

به دلیل اینکه گیاهان دارویی سازگاری بیشتری با طبیعت دارند توجه و عنایت خاصی به امر گیاه درمانی مبذول گشته . از آنجایی که عوامل محیطی تاثیر آشکاری بر رشد و نمو، عملکرد و کیفیت مواد موثره گیاهان دارویی دارند بنابراین مطالعه اثر این عوامل بر روی گیاهان دارویی ضروری به نظر می رسد و در این بین عامل تغذیه و توصیه کودی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. رازیانه از مهمترین و قدیمی ترین گیاهان دارویی ایران می باشد که در صنایع داروسازی و صنایع غذایی آرایشی و بهداشتی کاربرد فراوان دارد. هدف از این تحقیق مطالعه تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن بر خصوصیات کیفی و عملکرد دانه در هکتار در جمعیت های مختلف رازیانه بود این تحقیق در بهار سال 1387 به صورت آزمایش کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور کود نیتروژن و جمعیت های رازیانه با 3 تگرار در مزرعه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد انجام شد. فاکتور اصلی شامل پنج سطح کودی 0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص (اوره 46 درصد) و فاکتور فرعی شامل چهار جمعیت رازیانه اصفهان ، تهران، یزد و اروپایی 11486 بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در بین جمعیت ها از لحاظ درصد اسانس دانه ، درصد اسانس اندام هوایی، درصد پروتئین دانه، درصد خاکستر دانه، درصد ماده خشک دانه، عملکرد دانه در هکتار وجود دارد. اثر سطوح مختلف کود نیتروژنه بر درصد اسانس دانه و اسانس اندام هوایی ، درصد پروتئین دانه، درصد فیبر دانه، درصد خاکستر دانه، درصد ماده خشک دانه و عملکرد دانه معنی دار بود. اثر متقابل جمعیت و کود نیتروژنه روی درصد اسانس اندام هوایی ، درصد پروتئین دانه ، درصد خاکستر دانه، درصد ماده خشک دانه تفاوت معنی داری نشان داد. بیشترین عملکرد دانه در هکتار در جمعیت های اصفهان و تهران و در سطح 160 کیلوگرم کود نیتروژنه ، بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در سطح 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و بیشترین درصد اسانس دانه در سطح 40 کیلوگرم در جمعیت اروپایی 11486 و بیشترین درصد پروتئین، فیبر، خاکستر دانه به ترتیب در سطوح 120، 160 و 0 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص حاصل شد به طور کلی نتایج نشان داد که واکنش جمعیت های مختلف رازیانه به کود نیتروژنه متفاوت بوده و ژنتیک نقش مهمی داشته است.

کلیدواژه ها:

رازیانه ، نیتروژن ، جمعیت ، عملکرد ، اسانس ، پروتئین ، فیبر