بیوکنترل عامل بیماری پژمردگی کوجه فرنگی و عامل بیماری زردی نخود ایرانی به وسیله اسانس گیاه زنیان (Carum capticum)

امروزه به دلیل استفاده بی رویه از سموم شیمیایی در کنترل بیماری های گیاهی و اثرات مخرب زیست محیطی و خطرات آن بر سلامت انسان و دیگر موجودات تلاش ها در جهت کاهش مصرف سموم شیمیایی سوق یافته است. افزایش مقاومت قارچ ها به قارچکش های رایج و هزینه های بالای کاربرد آنها و وجود ترکیبات طبیعی ضد قارچی که فقط اثر قارچکشی دارند تحقیق جهت یافتن استراتژی های جدید برای کنترل قارچ های پاتوژن گیاهی را توجیه می کند استفاده از اسانس ها در کنترل عوامل بیماری زای گیاهی به عنوان یک روش بیولوژیک در سال های اخیر مطرح گردیده و نوید بخش آینده ای بسیار امیدوار کننده است اسانس ها منابع غنی از ترکیبات موثری از جمله مونوترپن ها، سسکویی ترپن ها و اکثر دی ترپن ها هستند. گیاه زنیان با نام علمی Carum copticum L. از خانواده Umbelliferae گیاهی است که به طور خودرو در نواحی مختلف ایران می روید مناطق پراکنش این گیاه در ایران: سیستان و بلوچستان، آذربایجان (تبریز) ، اصفهان، خوزستان (بین ایذه و ده دز ارتفاعات 1100 متری)، فارس، کرمان(باقین، مکران) و خراسان (تربت حیدریه) می باشد . تیمول ، آلفا - ترپینن ، سیمن ، دیپانین ، گاما- ترپینن از اجزای اصلی اسانس این گیاه می باشند. در این تحقیق اثر اسانس زنیان بر رشد دو فرم مخصوص از Fusarium oxysporum به روش اختلاط غلظت های مختلف آن با محیط کشت PDA و اندازه گیری میزان رشد هیف تیمارها و مقایسه آنها با شاهد آزمون محاسبه گردید. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که اسانس مذکور دارای فعالیت قارچ ایستایی بوده و در جلوگیری از رشد Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici و Fusarium oxysporum f.sp.ciceri موثر می باشد. غلظت لازم برای بازدارندگی کامل از رشد جدایه های f3 (Fusarium oxysporum f. sp.ciceri) و (Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici) F37 به ترتیب 200، 500، 400 و 300 میکرولیتر در لیتر محیط کشت PDA برآورد گردید.

کلیدواژه ها:

قارچ کش ، اسانس ، زنیان ، Fusarium oxysporum