بررسی اتنوفارماکولوژی گیاه دارویی لاله واژگون گل نگین (Fritillaaria imperialis L.) نزد ایل طیبی استان کهگیلویه و بویر احمد

لاله واژگون با نام محلی گل نگین گیاهی است چند ساله علفی پیازدار و متعلق به تیره سوسنیان که در منطقه کوهستانی و ییلاقی دلی کما در محدوده ارتفاعی 2100 تا 2600 متری در شمال شرقی استان کهگیلویه و بویر احمد پراکنش دارد عشایر دامدار این منطقه متعلق به ایل طیبی بوده و از گذشته های دور برای نحات خود بهره فراوانی از گیاهان دارویی می برده اند. در پژوهش حاضر به منظور اتنوفارماکولوژی گیاهان دارویی منطقه با سکونت موقت در بین عشایر و همراهی درمانگران با تجربه محلی که اغلب ماما بودند مهمترین اطلاعات دارویی از قبیل اندام های مورد استفاده ، نحوه مصرف، زمان برداشت، رویشگاه و عملکرد دارویی هر یک از آنها در قالب مصاحبه عمیق ، مشاهده و ثبت گردیند پژوهش حاضر حاکی از آن است که گونه گل نگین نزد ایل طیبی بسیار ارزشمند بوده و از پیاز این گیاه به شکل مفرده یا ترکیبی با سایر گونه های منطقه به طریقه کوبیده به عنوان ضد دیابت ضد چربی ، مسمومیت کودکان، مشکلات گوارشی از جمله نفخ، دلدرد، اسهال، زخم معده، درد مفاصل و ... بکار می رود. ظاهرا گل نگین دارای ترکیبات شیمیایی فراوانی است به همین دلیل هنوز برخی ترکیبات شیمیایی موثر و مکانیسم آنها ناشناخته باقی مانده است این پژوهش که کاربردهای سنتی و نتایج تحقیقات نوین این گیاه را بررسی نموده است می تواند زمینه های پژوهشی ارزشمندی را فراروی محققان قرار دهد تا ابهامات موجود در کاربرد این گیاه برطرف شده و بتوان از اثرات مفید و گسترده این گیاه در بهداشت و درمان بهره جست.

کلیدواژه ها:

دلی کما ، طب سنتی ، گل نگین ، مشکلات گوارشی