القاء اتوتتراپلوئیدی روشی مناسب جهت افزایش تولید اسکوپولامین در گیاه بذرالبنج مصری (Hyoscyamus muticus)

بذرالبنج مصری از گیاهان دارویی و منابع مهم آلکالوئیدی تروپانی است که مواد موثره آن کاربردهای گسترده ای در علوم دارویی دارند حدود 90 درصد از کل آلکالوئید تولیدی در گیاه بذرالبنج مصری به صورت هیوسیامین بوده و میزان اسکوپولامین آن ناچیز می باشد با توجه به تقاضای جهانی بیشتر اسکوپولامین نسبت به هیوسیامین، پژوهش های گسترده ای جهت افزایش تولید اسکوپولامین در این گیاه و سایر گیاهان هم خانواده آن صورت پذیرفته است القاء تتراپلوئیدی با افزایش و تغییر الگوی تولید ترکیبات ثانویه همراه بوده است در مطالعه حاضر که هدف آن ارائه گزارشی جامع از نحوه القاء و گزینش گیاهان تتراپلوئید و استفاده از دستورزی سطح کروموزومی جهت اصلاح تولید متابولیت های ثانویه در گیاه بذر البنج مصری می باشد القاء تتراپلوئیدی با تیمار کلشی سین به روش اتصال پنبه انجام شد. روش های مورفولوژیک ، میکروسکوپی و فلوسایتومتری برای گزینش گیاهان تتراپلوئید بکار گرفته شد و تغییر گروفیل متابولیت نیز با روش GC-MS بررسی گردید نتایج نشان دهنده القاء موفق و پایداری اتو تتراپلوئیدی چندین نسل پس از ایجاد آن بود تتراپلوئیدی ، تغییر مورفولوژی ، افزایش اندازه سلولی و تسریع تبدیل هیوسیامین به اسکوپولامین را به همراه داشت . افزایش سه برابر اسکوپولامین در گیاهان اتوتتراپلوئید نسبت به نمونه های شاهد دیپلوئید ، از نتایج بارز افزایش سطح پلوئیدی بود ایجاد تغییرات مورفولوژیک و متابولیک در پی القاء تتراپلوئیدی نشان دهنده کارایی مناسب این تکنیک جهت اصلاح تولید ترکیبات دارویی در گیاه بذرالبنج مصری می باشد.

کلیدواژه ها:

آلکالوئیدهای تروپانی ، اسکوپولامین ، بذرالبنج مصری ، تتراپلوئیدی ، فلوسایتومتری