کنترل نماتد زخم ریشه چای با عصاره آبی درمنه خزری (Artemisia annua)

چای ( Camellia sinensis ) یکی از پرمصرف ترین نوشابه های رایج در ایران و اغلب کشورهای جهان است نماتد مولد زخم ریشه (Pratylenchus loosi) مهم ترین عامل خسارت زای این محصول در کشورمان است با توجه به خطرات بالای زیست- محیطی سموم نماتد کش، استفاده از عوامل بیوکنترل از جمله گیاهان با خاصیت ضد نماتدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است به همین منظور در طی سال های 89-1388 تحقیقی با هفت تیمار شامل عصاره آبی 20 درصد وزنی اندام هوایی ، ریشه و کل گیاه درمنه خزری ( Artemisia annua) ، همچنین 5، 7/5 و 10 گرم از نماتد کش فنامیفوس (نماکور ، گزانول 10 درصد) و شاهد آلوده بر روی نهال های چای کلون امید بخش 100 با مایه زنی مصنوعی به میزان آستانه خسارت اقتصادی (یه نماتد به ازای هر گرم خاک گلدان) اجرا گردید. آزمایش با پنج تکرار در قالب طرح اماری کاملا تصادفی و در مرکز تحقیقات چای کشور (لاهیجان) اجرا گردید. نتایج نشان داد که تمامی تیمارهای مورد آزمون در مقایسه با شاهد اختلاف معنی داری داشتند درصد افزایش وزن تر اندام هوایی (شاخص مناسب عملکرد گیاه) به ترتیب در تیمارهای 7/5 گرم نماتد کش فنامیفوس و عصاره آبی گل گیاه درمنه خزری بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند نماتدکش فنامیفوس نسبت به عصاره آبی قسمت های مختلف درمنه خزری اثر بهتری در کاهش جمعیت نماتد موصوف در خاک و ریشه داشت. ولی عصاره آبی این گیاه 34 درصد وزن تر اندام هوایی نهال ها را بهبود داده و به ترتیب 60 و 40 درصد باعث کاهش جمعیت نماتد در خاک و ریشه گردید. بنابراین با توجه به دز کشندگی بسیار پایین نماتدکش فنامیفوس (LD50 = 0.6 mg/kg) و خطرات زیست - محیطی بالا استفاده از عصاره آبی 20 درصد وزنی درمنه خزری اثر مطلوبی در کاهش جمعیت نماتد زخم ریشه چای و خسارت حاصل از آن داشته و قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

چای ، نماتد ، مولد زخم ریشه ، درمنه خزری ، بیو کنترل