بررسی اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانه زنی بذر باریجه (Ferula gummosa Boiss) در شرایط in vitro

باریجه (Ferula gummosa Boiss) یکی از مهمترین گیاهان مرتعی دارویی و صنعتی ایران است که حاوی متابولیت های ثانویه با ارزش می باشد این گیاه دارویی دوره خواب طولانی است و بهره برداری بی رویه از مراتع آن را در معرض انقراض قرار داده است بنابراین کوتاه کردن طول دوره خواب و افزایش درصد جوانه زنی در احیای این گیاه حائز اهمیت است در این تحقیق اثر چهار سطح سرمادهی: 4، 8 و 12 هفته در کنار شاهد (بدون سرمادهی) و 5 سطح پیش تیمار استفاده از هورمون جیبرلیک اسید به مدت 24 ساعت در غلظت های 0، 100، 250، 500 و 1000 پی پی ام به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با حداقل 3 تکرار بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور باریجه بررسی شد. تجزیه واریانس نشان داد که سرما و پیش تیمار جیبرلیک اسید بر درصد و سرعت جوانه زنی تاثیر معنی دار دارند (0/001>P) . بیشترین درصد جوانه زنی در غلظت های 250 و 500 پی پی ام مشاهده شد و بین این دو غلظت از لحاظ آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت ولی بیشترین سرعت جوانه زنی با پیش تیمار 500 پی پی ام مشاهده شد همچنین با افزایش مدت زمان سرمادهی درصد و سرعت جوانه زن نیز افزایش یافت اما بین 8 و 12 هفته سرمادهی تفاوت معین داری مشاهده نشد. بالاترین درصد جوانه زنی در تیمار 8 هفته سرمادهی و پیش تیمار جیبرلیک اسید 500 پی پی ام مشاهده شد همبستگی معنی داری بین سرعت و درصد جوانه زنی وجود داشت (0/01>P). نتایج نشان داد که بذور باریجه دارای خواب فیزیولوژیک می باشند که جیبرلیک اسید می تواند عامل مناسبی در شکستن خواب و کوتاه نمودن دوره سرماهی آن باشد.

کلیدواژه ها:

باریجه ، خواب بذر ، جیبرلیک اسید