بررسی اثر نور و دما بر خصوصیات جوانه زنی بذر سیاهدانه (Nigella sativa L.)

اطلاعات کمی در مورد بهترین شرایط دمایی و نوری جوانه زنی بذر گیاه دارویی سیاهدانه وجود دارد هدف از این پزوهش بررسی اثر دما و نور بر جوانه زنی بذر سیاهدانه بود سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی گلدار و یکساله و بومی ایران است که خصوصا در اطراف اراک و اصفهان به فراوانی می روید از دانه این گیاه به عنوان دارو و نیز ادویه استفاده می شود سیاهدانه به عنوان زیاد کننده شیر، ضد انگل های روده ای، مسعل، و ضد نفخ مصرف سنتی دارد به منظور بررسی تاثیر دما و میزان نور بر سرعت و درصد جوانه زنی بذر سیاهدانه، آزمایشی با 5 ترکیب مختلف دما و نور شامل روشنایی کامل، تاریکی کامل، دما، 30/20 درجه سانتیگراد (شب و روز) ، 10/20 درجه سانتیگراد (شب و روز) و 10/5 درجه سانتیگراد (شب و ورز) بود که به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه اجرا شد. هر تکرار شامل یک پتری با 100 بذر سالم بود. تعداد بذرهای جوانه زده در هر پتری از روز دوم تا چهاردهم شمارش شد. بررسی نتایج نشان داد که حضور نور تاثیری در سرعت و درصد جوانه زنی بذر سیاهدانه نداشت که از این جهت می توان در گروه بندی بذرها از لحاظ حساسیت به نور، بذر سیاهدانه را در گروه بذرهای فتوبلاستیک خنثی قرار داد که این گروه از بذرها حساسیتی از لحاظ وجود یا عدم وجود نور برای جوانه زنی ندارند. از طرف دیگر دمای محیط تاثیر بسیار مهمی بر سرعت و درصد جوانه زنی داشت به طوریکه در دمای 20/10 درجه سانتی گراد (شب و روز) بیشترین سرعت و درصد جوانه زنی حاصل شد. در دمای 10/5 درجه سانتی گراد (شب و روز) جوانه زنی با تاخیر اغاز شد اما پس از آن با سرعت ادامه یافت و در نتیجه از نظر سرعت و درصد جوانه زنی در مکان سوم قرار گرفت. دمای جوانه زنی بالا (20 درجه سانتی گراد شب /30 درجه سانتی گراد روز ) باعث افت چشمگیر سرعت و درصد جوانه زنی شد.

کلیدواژه ها:

سیاهدانه ، جوانه زنی ، بذر ، دما ، نور