تعیین دمای بهینه جوانه زنی و تاثیر تنش خشکی بر روی پارامترهای رشد در گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.)

گزنه گیاهی است عموما علفی از خانواده Urticaceae که دارای برگ های گزنده است این گیاه در مناطق وسیعی از دو قاره آسیا و اروپا می روید و دارای ترکیبات شیمیایی نظیر پلی ساکاریدها، فلاونوئیدها، اسید فرمیک، آسکوربیک اسید، اسید چرب و ترکیبات فنلی و ... می باشد در این مطالعه بذرهای گیاه دارویی گزنه از بانک ژن منابع طبیعی ایران موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کل کشور تهیه شد. برای تعیین دمای بهینه جوانه زنی گزنه، بذرها را بعد از ضد عفونی کردن به تعداد 50 عدد در داخل پتری دیش با چهار تکرار و با 2 میلی لیتر آب مقطر استریل خیسانده و در دمای 10، 15، 20، 25، 30 و 35 قرار گرفتند و شمارش دانه های جوانه زده شده در فواصل زمانی 24 ساعت طی 7 روز متوالی انجام شد. همچنین در این مطالعه گیاه گزنه تحت شرایط گلدانی کشت داده شده و 34 روز بعد از جوانه زنی ، 4 تیمار آبی شامل هر روز آبیاری (شاهد) ، سه روز در میان ، پنج روز در میان و هفت روز در میان اعمال شد. گیاهان در تیمارهای مختلف به مدت 85 روز به مقدار 150 میلی لیتر آبیاری شدند و قبل از ورود به مرحله زایشی به منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر روی فاکتورهای رشد سه بخش ریشه، ساقه و برگ مورد ارزیابی قرار گرفت و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق واریانس دو عاملی (ANOVA) و میانگین انجام گرفت و همچنین مقایسه بین تیمارها و شاهد بر اساس آزمون دانکن توسط نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت و جهت رسم نمودارها از نرم افزار Excel استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده است بهینه دمای جوانه زنی گیاه دارویی گزنه 30 درجه سانتی گراد می باشد به طوری که درصد جوانه زنی گزنه در این دما 58 درصد می باشد همچنین با افزایش تنش خشکی میزان وزن تر و خشک برگ، تعداد و سطح برگی و طول ساقه و وزن تر و خشک ریشه کاهش و طول ریشه افزایش یافته است و این کاهش و افزایش در سطح 0/05 درصد معنی دار می باشد.

کلیدواژه ها:

گیاه دارویی گزنه ، دمای بهینه جوانه زنی ، پارامترهای رشد ، تنش خشکی