بررسی تغییرات فصلی میزان آلکالوئید کلشی سین در دو گونه سورنجان بومی ایران Colchicum kotschyi Boiss و C.robustum Stefanov

سورنجان یا گل حسرت گیاهی دارویی از جنس Colchicum و از خانواده Colchicaceae می باشد یکی از مهمترین ترکیبات دارویی این گیاه آلکالوئید کلشیسین است که میزان آن در فصول مختلف متفاوت است به منظور تعیین میزان کلشیسین در فوصل مختلف سال کورم های گونه Colchicum kotschyi Boiss از منطقه نغندر در حوالی شهر مشهد و کورم های گونه C. robustum stefanov از ناحیه بابا امان در حوالی بجنورد طی چهار فصل سال از دو منطقه جمع اوری و شناسایی شدند. پس از خشک و پودر کردن کورم ها، عصاره گیری از نمونه ها انجام شد و میزان کلشیسین به روش کروماتوگراغی مایع با کارایی بالا بدست امد. دو گونه از نظر میزان کلشیسین در فصول و مراحل نموی مختلف ، متفاوت بودند. بیشترین میزان کلشیسین در هر دو گونه در برداشت پاییزه حاصل شد با این تفاوت که در گونه Colchicum kotschyi همزمان با گلدهی و در گونه C.robustum مصادف با زمان تشکیل ریشه به ترتیب با میزان 0.077% و 0.049% (W/W) بود. کمترین میزان کلشیسین در گونه Colchicum kotschyi در برداشت تابستان (قبل از شروع گلدهی) و در گونه C.robustum در برداشت زمستان (همزمان با گلدهی و شروع رشد رویشی) به ترتیب با میزان 0.0058% و 0.0075(W/W) بدست آمد.

کلیدواژه ها:

کلشیسین ، سورنجان ، مراحل نموی ، تغییرات فصلی