استفاده از بذور گیاه دارویی اسفرزه به عنوان عامل ژله ای کننده با اررزی و جایگزین آگار در محیط کشت بافت گیاهی

آگار یک پلی ساکارید با توده مولکولی بالا و از جمله مواد پرکاربرد و گرانقیمت در بیوتکنولوژی گیاهیست که از نوعی علف هرز دریایی مشتق می شود و به عنوان ماده مولد ژل در محیط های کشت مورد استفاده قرار می گرد. فرایند تولید، تخلیص و خالص سازی آن توسط کارخانجات ویژه و به منظور حذف مواد سمی آن با صرف هزینه و سرمایه گزاف قابل اجرا است. به جز آگار، امکان استفاده از سایر منابع طبیعی به منظور تولید ژل در محیط های کشت وجود دارد. از جمله این موارد که می توان در تهیه محیط های کشت بافت مورد استفاده قرار داد بذور گیاهان دارویی با قابلیت تولید موسیلاژ است به منظور بررسی امکان کاربرد منابع جدید در تهیه محیط های کشت در اردیبهشت 1389 در محل پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی اصفهان آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با استفاده از 1، 2، 3، 4 و 5 گرم بذور گیاه دارویی اسفرزه و تیمار شاهد با کاربرد آگار، با حضور و عدم حضور زغال فعال در محیط کشت گیاه استویا در 3 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از 1 گرم بذر گیاه اسفرزه با حضور زغال فعال در صفات طول گیاهچه، تعداد برگ، طول میانگره، طول درازترین ریشه و وزن خشک گیاهچه اختلاف بسیار معنی داری را با سایر تیمارها ایجاد کرد هر چند آگار به عنوان ماده ژله ای کننده متداول در محیط های کشت گیاهی کاربرد دارد اما بذور گیاهان دارویی به عنوان منابع جدید ارزان و متنوع برای ژله ای کردن محیط های کشت می تواند قابل ارزیابی و پرکاربرد باشد این آزمایش نشان می دهد که استفاده از بذور گیاهان دارویی در محیط کشت بافت نه تنها از رشد نمونه های گیاهی حمایت می کند بلکه در مواردی حتی بسیار بهتری از آگار خواهد بود با کاربرد اسفرزه در محیط کشت، ساقه ها قطورترند و ریزنمونه ها برای تولید کالوس مستعدترند.

کلیدواژه ها:

اسفرزه ، کشت بافت ، گیاهان دارویی ، موسیلاژ ، آگار