بررسی وجود 5 فلاونوئید عمده در گیاه مرزه (Satureja sahendica Bornm.) با استفاده از روش های آماری کمومتریکس ، استخراج فاز جامد و کروماتوگرافی مایع (HPLC)

به منظور بررسی وجود 5 فلاونوئید عمده شامل مایریستین (Myricetin)، کوئرستین (Quercetin)، لوتئولین (Luteolin)، آپیژنین (Apigenin) و کامفرول (Kaempferol) در گیاه مرزه با نام علمی (Satureja sahendica Bornm.) از روش های آماری کمومتریکس ، استخراج فار جامد (SPE) و کروماتوگرافی مایع (HPLC) استفاده شد. نمونه گیاه مورد نظر از شهرستان بیجار (استان کردستان) جمع آوری گردید. برای به حداکثر رساندن راندمان استخراج ترکیبات مورد نظر ، شرایط استخراج مایع - جامد با استفاده از روش های آماری کمو متریکس بهینه شدند به این منظور اثرات فاکتورهایی نظیر : درصد حلال آلی، حجم حلال استخراج کننده، غلظت اسید مورد استفاده برای هیدرولیز، دما و مدت زمان استخراج، با استفاده از روش آماری کمومتریکس طرح مرکب مرکزی (Central composite design) بررسی و الگوسازی شد. برای پیش تغلیظ عصاره های به دست آمده و شناسایی نمونه های با مقادیر بسیار کم (Trace) روش استخراج فاز جامد بکار برده شد. فاکتورهای موثر بر استخراج قاز جامد نظیر: PH محلول عبوری از کارتریج فاز جامد ، نوع و حجم حلال شویشی و حجم های گذر شکست فلاونوئیدهای مورد بررسی بهینه شدند . PH مناسب برای پیش تغلیظ فلاونوئیدها بر روی فاز جامد pH=2 می باشد و برای شویش فلاونوئیدها از سطح کارتریج فازجامد از 4 میلی لیتر متانول استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که از میان 5 فلاونوئید مورد بررسی فقط 3 فلاونوئید کوئرستین ، لوتئولین و آپیژنین در این نمونه وجود دارند در حالیکه مایریستین و کامفرول در این نمونه شناسایی نشدند اندازه گیری مقدار فلاونوئیدهای شناسایی شده با روش HPLC صورت گرفت و برای آپیژنین ، لوتئولین و کوئرستین به ترتیب مقادیر 48/50، 19/21، 10/20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از نمونه گیاه خشک به دست آمد.

کلیدواژه ها:

مرزه ، فلاونوئید ، استخراج فاز جامد ، بهینه سازی استخراج ، کروماتوگرافی مایع