بررسی فیتوشمیایی عصاره اندام های مختلف گیاه دارویی Berberis vulgaris L در شرق استان گلستان

گیاه دارویی زرشک با نام علمی Berberis vulgaris L متعلق به تیره Berberidaceae از مهمترین گونه های دارویی در استان گلستان می باشد که در طب سنتی از فراورده های آن به صورت منفرد یا ترکیبی به همراه سایر گونه های دارویی به عنوان انتی اکسیدان، ضد التهاب، مسکن دردهای روماتیسمی، رفع التهاب و درمان فشار خون استفاده می گردد. در این تحقیق به منظور ارزیابی مهمترین ترکیبات ثانوی (توتال فنل، توتال فلاونوئید و آنتوسیانین) اندام های مختلف (ریشه ، ساقه، برگ، گل ، آب میوه) گیاه B.vulgaris L از منطقه کوهستانی چهار باغ جمع اوری ، خشک و عصاره متانولی اندام ها به منظور انجام بررسی های فیتوشیمی به روش اسپکتروفتومتری تهیه و نتایج بدست آمده در سطح 0.05>p معنی دار ارزیابی گردید بررسی های فیتوشیمیایی نشان داد که میزان توتال فنل عصاره اندام های گیاه از 28 تا 37/8mgGAEg^-1 متغیر بوده و مقدار توتال فلاونوئید آنها از 8/9 تا 59/9mgQUEg^-1 و میزان آنتوسیانین نیز بین 11/3 تا 157/62mgCGEg^-1 محاسبه گردید ارزیابی کمیت و کیفیت مواد موثره ثانوی در اندام های گیاه نشان داد میزان توتال فنل در آب میوه و گل و میزان توتال فلاونوئید در برگ و آب میوه و آنتوسیانین در آب میوه بالاست و با توجه به اینکه عملکرد دارویی و آنتی اکسیدانی اندام های گیاه با میزان ترکیبات ثانوی فنلی و فلاونوئیدی رابطه مستقیم دارد لذا با توجه به کثرت میزان فلاونوئید و فنل ها همچنین عملکرد بهینه آن اندام ها به عنوان ضد التهاب و آنتی اکسیدان قوی، در درمان التهابات، فشار خون و بیماری های قلبی عروقی مطرح و نتایج بدست امده در این تحقیق در تایید مصرف فراوان اندام های گیاه زرشک در طب سنتی مردم منطقه گلستان در درمان انواع التهابات ، فشار خون، بیماری های قلبی عروقی و همچنین به عنوان مدر، مسهل صفرا و اشتها آور بسیار حائز اهمیت است بنابراین پیشنهاد می گردد در تحقیقات آتی ضمن استخراج ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی اندام ها نسبت به بررسی عملکرد عصاره متانولی در مدل های حیوانی و بالینی با هدف مستند سازی علمی مصر ف گیاه زرشک در طب سنتی اقدام نمود.

کلیدواژه ها:

ا Berberis Vulgaris L ، توتال فنل ، فلاونوئید ، آنتوسیانین ، شرق استان گلستان