مهندسی اجتماعی زلزله با تاکید برآسیب شناسی اجتماعی زلزله هریس – ورزقان

زلزله از حوادث طبیعی به شمار می رود که ساختار اجتماعی – فرهنگی جامعه را دگرگون می کند. تغییرنظم اجتماعی و جایگزینی نظم نوین، از مهم ترین چالش های جوامع زلزله زده محسوب می شود. یکی ازحوزه هایی که در جوامع زلزله زده، دستخوش تغییر می گردد، شبکه روابط اجتماعی است. تعلق قومی و وابستگی به شبکه های فامیلی و خویشاوندی در مناطق ورزقان و هریس زیاد است. مرگ نزدیکان،خویشاوندان و دوستان، زمینه تغییر شبکه های روبط اجتماعی در این مناطق را فراهم می سازد و سبب آسیب پذیری اجتماعی بازماندگان می شود. تجربه زلزله های ایران در مناطق مختلف نشان داده است که آسیب پذیری صرفا به علت وضعیت طبیعیزلزله خیز بودن مناطق نیست. آسیب پذیری نتیجه فرآیندهای اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. مهم ترین سوال مقاله این است که کدام گروه های اجتماعی در معرض آسیب های اجتماعی پس از زلزله قراردارند؟ به نظر می رسد برخی طبقات و گروه های اجتماعی، زمینه آسیب پذیری بیشتری دارند. کودکان و جوانان از گروه های آسیب پذیر محسوب می شوند که نیازمند برنامه ریزی و مهندسی اجتماعی پیشگیری از آسیب های اجتماعی – روانی پس از زلزله می باشند. اساسی ترین هدف این مقاله بررسی عوامل اجتماعی– فرهنگی موثر بر آسیب های اجتماعی در مناطق زلزله زده است. در این مقاله با تاکید بر تئوری گیدنز، وودرو، اندرسون، مازلو و زیمل به تبیین جامعه شناسی مهندسی اجتماعی آسیب های اجتماعی زلزلهورزقان و هریس پرداخته شده است. مقاله حاضر با روش تحقیق پیمایش و ابزار پرسشنامه به تحلیل آسیب های اجتماعی در مناطق زلزله می پردازد. از آن جایی که میزان و شدت آسیب پذیری گروه ها و طبقاتاجتماعی در مناطق زلزله زده با خاستگاه اقتصادی – اجتماعی مرتبط است، مقاله به بررسی رابطه بین پایگاه اقتصادی – اجتماعی گروه های اجتماعی در معرض آسیب های اجتماعی پس از زلزله ورزقان و هریس پرداخته است.

کلیدواژه ها:

آسیب شناسی زلزله ، جامعه شناسی زلزله ، مهندسی اجتماعی ، شبکه های اجتماعی