ارزشهای جامعه به استناد متون اسلامی و چگونگی تجلی آنها در شهر اسلامی

بنا بر اهمیت مبانی نظری در زمینه معماری و شهرسازی و اهمیت ارتباط آن با جهان بینی و فرهنگ جامعه و طراح از یک سو و اهمیت محیط و نحوه تاثیرگذاری آن بر کاربر که همان انسان دارای جهان بینی و اعتقادات است از سوی دیگر، با تکیه بر مطالعات مشابه موجود و با جستجو در منابع و متون اسلامی مشخص شد که آنچه که شهر اسلامی نامیده می شود باید در وحله اول بیانگر توحید باشد. جهت بیان این اصل ارزش هایی در منابع دینی معرفی می شوند. برخی از این ارزش ها که تعیین کننده چگونگی رفتار شخصی و رابطه اجتماعی افراد جامعه مسلمان یا شهروندان مسلمان هستند در این نوشته مورد بررسی قرار می گیرند. این ارزش ها عبارت اند از وحدت امت اسلامی، عدل، تقوا، کرامت انسان، تفکر، حیا، تواضع، اجتناب از کبر، احسان و میانهروی. لزوم بیان ارزش های نامبرده و ریشه های اشاره به این ارزش ها مطابق منابع دینی مورد بررسی قرار می گیرد و پس از تبیین اهمیت استخراج ویژگی های کاربردی و کالبدی از متون دینی، پیشنهادهایی عملی جهت بیان هر کدام از ارزش های نامبرده جامعه اسلامی برای بروز و ظهور در شهرسازی و معماری پیشنهاد می گردد. بنا بر این شهری که با هدف بیان اصل توحید و با بهره گیری از ارزش های آمده در متون دینی طراحی و ساخته شود، به طوری که انسان به عنوان شهروند و رفتار او که موجودی موثر از محیط است، اهمیت ویژه داشته باشد میتواند شهر اسلامی نام بگیرد. این نوشته در مقایسه با مطالعات مشابه موجود که یا برای دستیابی به ویژگی های کالبدی از مصداق بهره میگیرند و یا هنگام آغاز از اصول در وادی مبانی باقی می مانند، دارای امتیاز دستیابی به ویژگی های کالبدی و کاربردی معماری و شهرسازی از مسیر اصول و مبانی نظری تفکر اسلامی است.

کلیدواژه ها:

معماری اسلامی ، شهرسازی اسلامی ، اصل توحید ، وحدت امت اسلامی ، ارزش های اسلامی