گونه شناسی نماهای بافت شهری تاریخی بابل با رویکرد شکلی (مطالعه موردی خانه های دوره قاجار و پهلوی اول)

معماری ایران یکی از غنی ترین نمونه های معماری بومی در جهان است که دستاوردهای آن قابل انکار نیست. اگرچه عدم ثبت این دستاوردهاو البته فقر مطالعات دقیق و بررسی های کارشناسانه، ضعف بزرگی است که در شناخته نشدن این میراث گرانبها بی تأثیر نبوده، در عین حال ادلهروشن و ابنیه ارزشمندی روی این خاک است که مستلزم توجه بیشتری است. امروزه در شهر بابل چندین خانه ی شاخص از دوران قاجار وپهلوی وجود دارد که بررسی ها نشان می دهد تاکنون مطالعات کاملی درباره آنها صورت نگرفته است، اما به واسطه ی وجود نمونه های باارزش و در معرض تخریب قرارگرفتن آنها به علت تعدد مالکین، مهاجرت و به طور کلی از دست دادن جذابیت ها برای زندگی امروز، بررسیاین خانه ها ضروری به نظر می رسد. در نوشتار پیش رو، به طبقه بندی گونه شناسی شکلی نمای مسکن بومی در این دوران پرداخته شد. روشتحقیق به صورت توصیفی تحلیلی بوده است و به دلیل پراکنده بودن خانه های تاریخی در شهر بابل و عدم ثبت تمام نمونه ها توسط ارگانهایمربوطه، با حضور در محلات و مصاحبه با ساکنان آنجا و اساتید ذیربط، شناخت تعدادی از آنها صورت گرفت. همچنین مدارک بدست آمدهبه صورت اسنادی میدانی می باشد که در نهایت عناصر نمای خانه های مورد بررسی در قالب بازشوها، مصالح و... دسته بندی گردید که طیگذر از دوره قاجار به پهلوی تغییرات چشم گیری در آن حادث شده است.از جمله آن می توان به تغییر شکل پنجره ها، استفاده کمتر از قوسدر نما، حذف شیشه ها و آجرهای رنگی و در کل کمتر شدن تزئینات اشاره کرد. این تغییرات در قالب جداول و تصاویر مورد بررسی وبازشناسایی قرار گرفته شد. هدف تحقیق نیز شناخت و ارتقاء سطح کیفی گونه های شکلی موجود، به منظور وضع راهکارهایی برای ساخت وساز در آینده می باشد

کلیدواژه ها:

بافت تاریخی ، گونه شناسی نما ، الگوی شکلی ، بابل