نگاه قدسی به اشکال هندسی دایره و مربع در معماری اسلامی

معماری مقدس مهم و انکار ناپذیر تاریخ معماری است به ویژه درذهن و زبان انسان سنت محوری که ب اصل تناظر عالم و آدم دلبسته بود براساس آن اساس انسان را عالمی صغیر و عالم انسانی را کبیر می پنداشت. این باور به خلق هنر و معماری می انجامید که جلوه تصویری و تجسمی معنا بود و برای تحقق خود از فرم و قالبی ( ریاضیات و هندسه ) بهره م یگرفت که آن نیز در حکمت شرقی و به ویژه اسلامی صورتی مالین داشته و در میانه عالم معقول و محسوس قرار داشت. هنر و معماری سنتی، مبتنی بر اصل تناظر بین عالم و آدم است. در ذهن انسان سنتی، نسبتها و مفاهیم انسانی چنان بسط می یابند که در دامنه وسیع کاملاً انسانی می یابد. نظر بر این است که به همین دلیل مفاهیم کیهانی انسانی در جهان بینس سنتی، اشتراک وسیعی بوجود می آید. تأثیر اصل تناظر در معماری مقدس، اشتراک ابعاد هندسی معبد- به عنوان نمونه کوچک شده کالبد حق و پیکر انسان است و به یک عبارت، عمارت عالم و آدم یکی است . این معنا سبب گشته در کیهانشناسی ادیان شرقی به ویژهاسلام، اشکال هندسی، ابعاد کیهانی را شرح نموده و هم آنها در ساخت معماری های مقدس تجلی یابند. در این میان دایره و مربع جایگاهی که متون کیهانشناسی، هم بیانگر روح لایتناهی عالم اند ( به صورت دایره ) و هم بیانگر ابعاد یتناهی آن ( مربع ).

کلیدواژه ها:

معماری مقدس ، دایره ، مربع ، کعبه ، هندسه مقدس