بررسی مفهوم خورشید در اندیشه ی مولانا و نمود آن در معماری مساجد

اساس هنر و معماری اسلامی، اندیشه ی عرفا و فهم آنان از مفاهیم نابی است که سرچشمه اش قرآن و برکت نبوی می باشد. بدین جهت برای درک و تاویل هنر ناب اسلامی پرداختن و شناخت این تفکرات ضروری به نظر می رسد. در این مقاله برآنیم تا مفهوم خورشید از منظر عارفیچون مولانا و نحوه ی باز نمود آن را در معماری مساجد بیابیم و از میان نمونه های موجودمساجد عصر صفوی را به عنوان نمونه برگزیدیم . باتوجه به اصطلاحات رایجی چون خورشید حقیقت و اینکه ظهور و رویت همه چیز در عالم به واسطه ی نور خورشید است، احتمالا خورشید در اشعار مولانا اشاره به ذات حق تعالی دارد و این مفهوم به صورت شمسه که نام آن همان خورشید را به یاد می آورد در مساجد نمودار می شود. اما پس از بررسی مفاهیم نور و خورشید در قرآن و اشعار مولانا مشخص شد که نور علاوه بر اشاره به خداوند از سایر مباحث چون پیامبر، قرآن و... نیز یاد می شود. اما نور حق تعالی از همه ی نور ها برتر است. با بررسی مفهوم صور هندسی از دیدگاه عرفانی و آنچه که می تواند به عنوان نمادی از حق تلقی شود، این نتیجه حاصل شد که مفهوم خورشید که متضمن وحدت نیز هست خود را در نقطه ی مرکزی نقوش زیر گنبد متجلی می سازد

کلیدواژه ها:

خورشید ، نور ، وحدت ، مسجد ، گنبد